Sıfat (Ön Ad): İsimlerden önce gelerek onların özelliklerini (rengini, durumunu, biçimini, sayısını vb.) niteleyen ve belirten sözcüklere sıfat (ön ad) denir.
A. NİTELEME SIFATLARI
Varlıkların ve kavramların rengini, durumunu, biçimini niteleyen sıfatlardır.
Yeşil elbise → Varlığın rengini niteliyor.
Üçgen ev → Varlığın biçimini niteliyor.
İyi insan → Varlığın durumunu niteliyor.
İsme sorulan “Nasıl?” sorusunun cevabı, niteleme sıfatını verir.
| Yaşlı Niteleme Sıfatı |
adam İsim |
Nasıl adam? -Yaşlı
| Gösterişli Niteleme Sıfatı |
elbise İsim |
Nasıl elbise? -Gösterişli
B. BELİRTME SIFATLARI
1. İşaret Sıfatları
Varlıkları işaret yoluyla belirten sıfatlardır.
İsimlere yöneltilen “Hangi?” sorusunun cevabı, işaret sıfatını verir.
| Bu İşaret Sıfatı |
kitap İsim |
Hangi kitap? -Bu
“Bu, şu, o, öteki, beriki vb.” sözcükler ismi belirttiğinde işaret sıfatı olur.
Bu sınıf
Diğer defter
Şu elbise
Öteki pencere
O araba
İşaret sıfatlarının çoğulu yoktur.
2. Sayı Sıfatları
Varlıkların sayısını belirten sıfatlardır. Sayı sıfatları kendi arasında dörde ayrılır:
a. Asıl Sayı Sıfatları
Varlıkların sayılarını kesin olarak belirten sıfatlardır.
İsme sorulan “Kaç?” sorusunun cevabı, asıl sayı sıfatını verir.
Yirmi beş sayfa → Kaç sayfa? –Yirmi beş
Altı gün → Kaç gün? -Altı
b. Sıra Sayı Sıfatları
Varlıkların sırasını belirten sıfatlardır.
İsme sorulan “Kaçıncı?” sorusunun cevabı, sıra sayı sıfatını verir.
Üçüncü ev → Kaçıncı ev? -Üçüncü
Birinci sınav → Kaçıncı sınav? -Birinci
c. Üleştirme Sayı Sayıları
Paylaştırma anlamı taşıyan sıfatlardır.
İsme sorulan “Kaçar?” sorusunun cevabı, üleştirme sayı sıfatını verir.
Onar ceviz → Kaçar ceviz? -Onar
İkişer ekmek → Kaçar ekmek? İkişer
d. Kesir Sayı Sıfatları
Bir ismi kesirli sayılarla belirten sıfatlardır.
İsme sorulan “Kaçta kaç?” sorusunun cevabı, kesir sayı sıfatını verir.
Yüzde elli kâr → Kaçta kaç kâr? -Yüzde elli
Üçte bir pay → Kaçta kaç pay? -Üçte bir
Çeyrek, yarım ve tam sözcükleri de kesir sayı sıfatı olarak değerlendirilir.
Dörtte bir elma
Tam tost
Yarım ekmek
3. Belgisiz Sıfatlar
İsimleri, sayı ve miktar bakımından kesinlik katmadan belirten sıfatlardır.
“Bazı, birkaç, birçok, biraz, birtakım, kimi, çoğu, hiçbir, bir, fazla, tüm, bütün, her vb.” sözcükler, belgisiz sıfat olarak kullanılır.
Birkaç öğrenci okula sınava katılmadı.
Birtakım sorunlarla uğraşıyorum.
Bütün sınıf pikniğe katılacak.
Bazı kitapları okumaktan zevk alıyorum.
“Bir” sözcüğü herhangi bir anlamında kullanılırsa belgisiz sıfat, diğer kullanımlarda asıl sayı sıfatı olur.
Bir takım elbise aldık dün onunla. → Asıl sayı sıfatı
Elbet bir gün buluşacağız. → Belgisiz sıfat
Bir sözcüğün belgisiz zamir olabilmesi için bir ismi belirtmesi gerekir.
Birçok hasta bugün taburcu oluyor. → Belgisiz sıfat
Birçoğu bugün taburcu oluyor. → Belgisiz sıfat değil çünkü ismi belirtmemiş.
4. Soru Sıfatları
İsimleri soru yoluyla belirten sıfatlardır.
Kaçar ceviz paylaştınız?
Hangi okula gidiyorsun?
Özge kaçıncı sınava girecek?
Kaç kitap almak istersin?
Soruyu fiile soran ya da soru yoluyla ismin yerini tutan sözcükler soru sıfatı değildir.
Orada kaç gün kalacaksın? → Soru sıfatıdır çünkü soru isme sorulmuş.
Bu elmaların kaçını alacaksın? → Soru sıfatı değildir çünkü soru sözcüğü ismin yerini tutmuş.
Buraya nasıl geldin? → Soru sıfatı değildir çünkü soru fiile sorulmuş.
C. ADLAŞMIŞ SIFAT
Niteleme sıfatlarının, niteledikleri ismin yerine geçerek kullanılmasıdır.
| Yaşlı Sıfat |
insanlara İsim |
yardım etmeliyiz. |
| Anlattığı Sıfat |
konuları İsim |
hemen anlardık. |
| Yaşlılara Adlaşmış sıfat |
yardım etmeliyiz. |
| Anlattıklarını Adlaşmış sıfat |
hemen anlardık. |
D. UNVAN SIFATLARI
Özel isimlerin yanında kullanılan unvan, meslek, akrabalık, saygı ve lakap bildiren sıfatlardır.
Unvan sıfatları isimden önce de sonra da kullanılabilir.
Emel Öğretmen
Gazi Mustafa Kemal Paşa
Kara Mehmet
İbrahim Efendi
Avukat Mustafa Bey
Ali amca
E. SIFAT TAMLAMASI
Sıfatlar, isimlerin önüne gelerek oluşturdukları söz öbeklerine sıfat tamlaması denir.
Sıfat tamlamalarında da tamlayan ve tamlanan unsurlar bulunur.
Sıfatın olduğu her yerde sıfat tamlaması da vardır.
| Büyük Tamlayan |
ev Tamlanan |
| İyi Tamlayan |
insanlar Tamlanan |
Sıfat tamlamalarında tamlayan da tamlanan da birden fazla sözcükten oluşabilir.
| Eskimiş Tamlayan |
binalar Tamlanan |
ve | yapılar Tamlanan |
oldukça fazlaydı. |
| Güzel Tamlayan |
bir Tamlayan |
gün Tamlanan |
geçirmek istiyorum. |
SIFATLARIN ANLAM ÖZELLİKLERİ
1. Sıfatlarda Küçültme
“-ce, -cik, -imsi, -mtrak ” ekleri ile sıfatlarda küçültme yapılır.
Acımsı bir biber
Ekşimtrak erik
Büyükçe bina
Minicik ev
İrice bir adam
Sarımsı elma
2. Sıfatlarda Pekiştirme (Pekiştirme Sıfatları)
Niteleme sıfatlarının anlam bakımından güçlendirilmesine denir. İki şekilde yapılır:
a. “m, p, r, s” ünsüzleri kullanılarak yapılır.
Yeşil → Yemyeşil
Beyaz → Bembeyaz
Kırmızı → Kıpkırmızı
Mor → Mosmor
Gündüz → Güpegündüz
Yalnız → Yapayalnız
Sağlam → Sapasağlam
b. Sıfat olan sözcüğün tekrarlanması ile yapılır. Pekiştirme yaparken “mi” edatı tekrarlanan sözcüklerin arasına girebilir.
Uzun uzun kavaklar vardı.
Güzel mi güzel bir bebekti.
3. Sıfatlarda Derecelendirme
“Daha, çok, en vb.” sözcüklerle derecelendirme yapılır.
En tatlı uykular bebeğimin olsun.
Daha büyük bir ev almak istiyoruz.
Çok acı bir biberdi.
Hoca her ders bize yazdırıyor fakat bitmiyor daha şimdi bitirdim parmaklarım koptu bu arada ne yapıyon etmen ben Yaser
6/D sınıfı olarak bütün yazıyı bitirdik =]
Bence aşırı iyi bir uygulama
Bizim hocamız sürekli buradan yazdırıyor çok beğendim.
Bu çok fazla azaltmanız gerek☺️
Türkçe hocamız her günyazdırıyor çok iyi
güzel bir sınav notu için güzel bir konu anlatımı
☺❤
Çok güzel hazirlamislar çok aevdim konu anlatimlari çok güzel intaraktif. Etkinliklerini begendim herkeze önriyorum bizede yazdiriyor hocamiz hep burdan yazdiriyor
Çok güzel hazirlamislar çok aevdim konu anlatimlari çok güzel intaraktif. Etkinliklerini begendim herkeze önriyorum
Gerçekten çok yararlı ve çok iyi bir site. Bu siteyi çok seviyorum. Bir konu öğrenmek istediğimde gelip nurdan bakıyorum.
hocamızhep burdan yazdırıyor nolur az gönderin
Bize de hocamız hepsini yazdırıyor
Sitede oluşan bir hata var konu anlatımınının aynısını 2 kere yazmışsınız sanırım konunun yazı puntosunu vs. değiştirirken yaptınız çünkü 1isinin yazım stili vs farklı değirininkide ilkinden farklı umarım düzeltirsiniz 😀
Daha az şeyler atsanız konu anlatımı olarak çünkü öğretmenimiz bize hepsini yazdırıyor
Lütfennnnn
“Unvan” sözcüğü yeni değişti. Biz bu dosyaları hazırladığımızda doğrusu “unvan”dı. TDK’ye göre sitemizdeki dosyaları güncelleyeceğiz. Dikkatiniz için teşekkür ediyoruz.
Birincisi çok güzel bir uygulama ama unvan kelimesini yanlış yazmışlar doğrusu ünvan olacak TDK değiştirdi
Gerçekten güzel bir site bayıldım
Bence gayet güzel ve detaylı bir site böyle yararlı siteler görmek gerçekten hoş.
Bu site çok iyi
Bence güzel
Bence çok güzel bir uygulama