6. Sınıf Sıfatlar Konu Anlatımı

Sıfat (Ön Ad): İsimlerden önce gelerek onların özelliklerini (rengini, durumunu, biçimini, sayısını vb.) niteleyen ve belirten sözcüklere sıfat (ön ad) denir.

A. NİTELEME SIFATLARI

Varlıkların ve kavramların rengini, durumunu, biçimini niteleyen sıfatlardır.

Örnekler

Yeşil elbise → Varlığın rengini niteliyor.

Üçgen ev → Varlığın biçimini niteliyor.

İyi insan → Varlığın durumunu niteliyor.

 

İsme sorulan “Nasıl?” sorusunun cevabı, niteleme sıfatını verir.

Örnekler
 Yaşlı
Niteleme Sıfatı
adam
İsim

Nasıl adam? -Yaşlı

Gösterişli
Niteleme Sıfatı
elbise
İsim

Nasıl elbise? -Gösterişli

 

B. BELİRTME SIFATLARI

1. İşaret Sıfatları

Varlıkları işaret yoluyla belirten sıfatlardır.

İsimlere yöneltilen “Hangi?” sorusunun cevabı, işaret sıfatını verir.

Örnekler
Bu
İşaret Sıfatı
kitap
İsim

Hangi kitap? -Bu

 

“Bu, şu, o, öteki, beriki vb.” sözcükler ismi belirttiğinde işaret sıfatı olur.

Örnekler

Bu sınıf

Diğer defter

Şu elbise

Öteki pencere

O araba

 

Uyarı

İşaret sıfatlarının çoğulu yoktur.

 

2. Sayı Sıfatları

Varlıkların sayısını belirten sıfatlardır. Sayı sıfatları kendi arasında dörde ayrılır:

a. Asıl Sayı Sıfatları

Varlıkların sayılarını kesin olarak belirten sıfatlardır.

İsme sorulan “Kaç?” sorusunun cevabı, asıl sayı sıfatını verir.

Örnekler

Yirmi beş sayfa → Kaç sayfa? –Yirmi beş

Altı gün → Kaç gün? -Altı

 

b. Sıra Sayı Sıfatları

Varlıkların sırasını belirten sıfatlardır.

İsme sorulan “Kaçıncı?” sorusunun cevabı, sıra sayı sıfatını verir.

Örnekler

Üçüncü ev → Kaçıncı ev? -Üçüncü

Birinci sınav → Kaçıncı sınav? -Birinci

 

c. Üleştirme Sayı Sayıları

Paylaştırma anlamı taşıyan sıfatlardır.

İsme sorulan “Kaçar?” sorusunun cevabı, üleştirme sayı sıfatını verir.

Örnekler

Onar ceviz → Kaçar ceviz? -Onar

İkişer ekmek → Kaçar ekmek? İkişer

 

d. Kesir Sayı Sıfatları

Bir ismi kesirli sayılarla belirten sıfatlardır.

İsme sorulan “Kaçta kaç?” sorusunun cevabı, kesir sayı sıfatını verir.

Örnekler

Yüzde elli kâr → Kaçta kaç kâr? -Yüzde elli

Üçte bir pay → Kaçta kaç pay? -Üçte bir

 

Uyarı

Çeyrek, yarım ve tam sözcükleri de kesir sayı sıfatı olarak değerlendirilir.

Dörtte bir elma

Tam tost

Yarım ekmek

 

3. Belgisiz Sıfatlar

İsimleri, sayı ve miktar bakımından kesinlik katmadan belirten sıfatlardır.

Bazı, birkaç, birçok, biraz, birtakım, kimi, çoğu, hiçbir, bir, fazla, tüm, bütün, her vb.” sözcükler, belgisiz sıfat olarak kullanılır.

Örnekler

Birkaç öğrenci okula sınava katılmadı.

Birtakım sorunlarla uğraşıyorum.

Bütün sınıf pikniğe katılacak.

Bazı kitapları okumaktan zevk alıyorum.

 

Uyarı

“Bir” sözcüğü herhangi bir anlamında kullanılırsa belgisiz sıfat, diğer kullanımlarda asıl sayı sıfatı olur.

Bir takım elbise aldık dün onunla. → Asıl sayı sıfatı

Elbet bir gün buluşacağız. → Belgisiz sıfat

Bir sözcüğün belgisiz zamir olabilmesi için bir ismi belirtmesi gerekir.

Birçok hasta bugün taburcu oluyor. → Belgisiz sıfat

Birçoğu bugün taburcu oluyor. → Belgisiz sıfat değil çünkü ismi belirtmemiş.

 

4. Soru Sıfatları

İsimleri soru yoluyla belirten sıfatlardır.

Örnekler

Kaçar ceviz paylaştınız?

Hangi okula gidiyorsun?

Özge kaçıncı sınava girecek?

Kaç kitap almak istersin?

 

Uyarı

Soruyu fiile soran ya da soru yoluyla ismin yerini tutan sözcükler soru sıfatı değildir.

Orada kaç gün kalacaksın? → Soru sıfatıdır çünkü soru isme sorulmuş.

Bu elmaların kaçını alacaksın? → Soru sıfatı değildir çünkü soru sözcüğü ismin yerini tutmuş.

Buraya nasıl geldin? → Soru sıfatı değildir çünkü soru fiile sorulmuş.

 

C. ADLAŞMIŞ SIFAT

Niteleme sıfatlarının, niteledikleri ismin yerine geçerek kullanılmasıdır.

Örnekler
Yaşlı
Sıfat
insanlara
İsim
 yardım etmeliyiz.
Anlattığı
Sıfat
konuları
İsim
 hemen anlardık.
Yaşlılara
Adlaşmış sıfat
yardım etmeliyiz.
Anlattıklarını
Adlaşmış sıfat
hemen anlardık.

 

D. UNVAN SIFATLARI

Özel isimlerin yanında kullanılan unvan, meslek, akrabalık, saygı ve lakap bildiren sıfatlardır.

Unvan sıfatları isimden önce de sonra da kullanılabilir.

Örnekler

Emel Öğretmen

Gazi Mustafa Kemal Paşa

Kara Mehmet

İbrahim Efendi

Avukat Mustafa Bey

Ali amca

 

E. SIFAT TAMLAMASI

Sıfatlar, isimlerin önüne gelerek oluşturdukları söz öbeklerine sıfat tamlaması denir.

Sıfat tamlamalarında da tamlayan ve tamlanan unsurlar bulunur.

Sıfatın olduğu her yerde sıfat tamlaması da vardır.

Örnekler
Büyük
Tamlayan
ev
Tamlanan
İyi
Tamlayan
insanlar
Tamlanan

 

Uyarı

Sıfat tamlamalarında tamlayan da tamlanan da birden fazla sözcükten oluşabilir.

Eskimiş
Tamlayan
binalar
Tamlanan
ve yapılar
Tamlanan
oldukça fazlaydı.
Güzel
Tamlayan
bir
Tamlayan
gün
Tamlanan
 geçirmek istiyorum.

SIFATLARIN ANLAM ÖZELLİKLERİ

1. Sıfatlarda Küçültme

-ce, -cik, -imsi, -mtrak ” ekleri ile sıfatlarda küçültme yapılır.

Örnekler

Acımsı bir biber

Ekşimtrak erik

Büyükçe bina

Minicik ev

İrice bir adam

Sarımsı elma

 

2. Sıfatlarda Pekiştirme (Pekiştirme Sıfatları)

Niteleme sıfatlarının anlam bakımından güçlendirilmesine denir. İki şekilde yapılır:

a. “m, p, r, s” ünsüzleri kullanılarak yapılır.

Örnekler

Yeşil → Yemyeşil

Beyaz → Bembeyaz

Kırmızı → Kıpkırmızı

Mor → Mosmor

Gündüz → Güpegündüz

Yalnız → Yapayalnız

Sağlam → Sapasağlam

 

b. Sıfat olan sözcüğün tekrarlanması ile yapılır. Pekiştirme yaparken “mi” edatı tekrarlanan sözcüklerin arasına girebilir.

Örnekler

Uzun uzun kavaklar vardı.

Güzel mi güzel bir bebekti.

 

3. Sıfatlarda Derecelendirme

Daha, çok, en vb.” sözcüklerle derecelendirme yapılır.

Örnekler

En tatlı uykular bebeğimin olsun.

Daha büyük bir ev almak istiyoruz.

Çok acı bir biberdi.

 

Son Yorumlar
  1. Gülay
  2. Anonim
  3. Yusuf
  4. Yusuf
  5. Eymen Satılmış
  6. tugba
  7. Esila
  8. ahmet
  9. Admin
  10. mustxx
  11. Anonim
  12. Huzme04
  13. Mırazali Polat
  14. Yusuf Ali
  15. Meryem
  16. Nazli

Yorum Yazarken Türkçe Kurallarına Uyarak Yazınız Lütfen!

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

  • Yazının Bağlantısı: 6. Sınıf Sıfatlar Konu Anlatımı
  • Tarih: 10 Ekim 2019
  • Yazının Kategorisi: 6. Sınıf, 6. Sınıf Türkçe Konu Anlatımları
  • Yazar:
  • Bu yazıyı RSS ile Takip Et
  • Diğer kaynaklarda arayın: 6. Sınıf Sıfatlar Konu Anlatımı
  • Filtreleme Seçenekleri
    • Sıralama Seçenekleri

    • Sınıf Seçiniz

    • İçerik Türü Seçiniz

    • Sınav Türü Seçiniz

    Ana Menü