6. Sınıf İsimler Konu Anlatımı

Ahmet

Ayşe Hanım

Mustafa Kemal Paşa

Doktor Ali Bey

Ülke, devlet, millet ve kıta isimleri:

Türkiye Cumhuriyeti

Asya

İngiliz

Almanya

Dil, din ve mezhep isimleri:

Türkçe

Hristiyan

Sünnilik

Çince

Kurum ve kuruluş isimleri:

Arı Yayıncılık

Ülkü Ortaokulu

Eğirdir İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü

Türk Tarih Kurumu

Gök cisimlerinin isimleri:

Venüs

Büyükayı

Uranüs

Güneş

Gazete, dergi ve kitap isimleri:

Resmî Gazete

Hürriyet

Meraklı Minik

Yaban

Bölge, il, ilçe, köy, semt, cadde ve yer adları:

Karadeniz

Uşak

Vatan Mahallesi

Tokmacık kasabası

Özel isimler büyük harfle başlar ve özel isimlere getirilen çekim ekleri kesme işaretiyle ayrılır.

Isparta’nın

Edirne’ye

Atatürk Bulvarı’ndan

Mevlüt Bey’in

Özel adlara getirilen yapım ekleri, çokluk eki ve bunlardan sonra gelen diğer ekler kesmeyle ayrılmaz.

Kahramanmaraşlı

Kahramanmaraşlıyım

İngilizce

İngilizcenin

Elifler

Türklerin

2. Cins (Tür) İsim

Aynı türden varlıkları karşılayan isimlerdir.

defter

armut

kuş

çanta

ev

bebek

Cins isimler, kullanıldıkları cümleye göre özel isim olarak da kullanılabilir.

Öğretmenine bir demet gül getirmişti. → Cins isim

Arkadaşım Gül bazen bize ders çalışmak için gelir. →Özel isim

köpek

yastık

uçak

karanfil

koltuk

televizyon

2. Çoğul İsim

Aynı türden olan birden fazla varlığı karşılayan isimlerdir.

“-lar/-ler” ekleriyle isimler çoğul yapılır.

köpekler

yastıklar

uçaklar

karanfiller

koltuklar

televizyonlar

3. Topluluk İsmi

Çoğul eki almadığı hâlde çoğul anlam taşıyan ve birden çok varlıktan oluşan topluluğu karşılayan isimlerdir.

orman

bölük

küme

takım

millet

düzine

Topluluk isimleri çoğul eki alabilir.

ormanlar

takımlar

Ağaç → Tekil isim

Ağaçlar → Çoğul isim

Orman → Topluluk ismi

Işık:

Görebiliriz, yalnızca görmemiz bile o sözcüğü somut yapar.

Dokunamayız

Duyamayız

Koklayamayız

Tadamayız

ses

sıcak

tatlı

böcek

kar

bebek

2. Soyut İsim

Beş duyu organımızın herhangi biriyle algılayamadığımız kavramları karşılayan isimlerdir.

Öfke:

Göremeyiz

Dokunamayız

Duyamayız

Koklayamayız

Tadamayız

rüya

umut

mutluluk

sevgi

kin

özlem

Tamlayan Ekleri

-ın   -nın

-in   -nin

-un  -nun

-ün  -nün

-dan  -den

Tamlanan Ekleri

-ı -sı

-i -si

-u -su

-ü -sü

1. Belirtili İsim Tamlaması

Hem tamlayan hem de tamlanan unsurun ek aldığı tamlamadır.

“Ben” ve “biz” kişi zamirleri tamlayan olduğunda tamlayan ve tamlanan ekleri “-im ve -miz” şeklinde değişiklik gösterebilir.

Belirtili isim tamlamalarında tamlayan ile tamlanan arasına başka sözcükler girebilir.

Belirtili isim tamlamalarında tamlayan ve tamlanan unsurlar yer değiştirebilir.

Belirtili isim tamlamalarında tamlayan da tamlanan da birden fazla sözcükten oluşabilir.

2. Belirtisiz İsim Tamlaması

Yalnızca tamlanan unsurun ek aldığı tamlamalardır.

3. Zincirleme İsim Tamlaması

En az üç ismin, aralarında sahiplik ilgisi kurarak oluşturduğu tamlamalardır.

Zincirleme isim tamlamalarında tamlayan ve tamlanan unsurlar, kendi içerisinde ayrıca bir tamlama oluştururlar.

Belirtili isim tamlamalarında tamlayan ile tamlanan arasına başka bir sözcük girebilir. Bu durum, zincirleme isim tamlaması ile karıştırılmamalıdır.

Öğretmenin mavi kalemi→ Belirtili isim tamlaması
Tamlayan   Tamlanan

Ayşe’nin  göz rengi → Zincirleme isim tamlaması
Tamlayan      Tamlanan