6. Sınıf İsim Çekim Ekleri Konu Anlatımı

1. Çoğul (Çokluk) Ekleri

“-lar/-ler” ekleri çoğul ekleridir.
İsimlerin sayı bakımından çokluğunu ifade eder.
Çoğul ekleri, sözcüğe farklı anlamalar da katabilir.
Fiillere (eylemlere) getirilen “-lar/-ler” eki, 3. çoğul şahıs ekidir.

2. İyelik (Sahiplik) Ekleri

İsimlere gelerek onların kime ve neye ait olduklarını belirten eklerdir.
Şahıslara göre çekimleri yapılabilir.
“-ları/-leri” ekleri her zaman tek başlarına iyelik eki olmayabilir.

3. Hâl (Durum) Ekleri

Hâl ekleri beş grupta ele alınır:

a. Yalın Hâl

İsimlerin hiçbir durum ekini (-e, -i, -de, -den) almamış hâlidir.

b. Belirtme Hâli (-i Hâli)

İsimlere getirilen “-i, -ı, -u, -ü” durum ekleridir.
Eylemden etkilenen varlığı belirtir.

Belirtme hâl eki “-i” ile iyelik eki olan “-i” birbirine karıştırılmamalıdır. “-i” eki alan sözcüğün başına “onun” sözcüğü getirdiğimizde anlamlı oluyorsa o ek, iyelik ekidir; anlamsız oluyorsa belirtme hâl ekidir.

c. Yönelme Hâli (-e Hâli)

İsimlere getirilen “-a, -e” durum ekleridir.
Eklendiği isimlere yönelme anlamı katar.
“Ben” ve “sen” sözcükleri yönelme hâl ekini aldığında sözcüklerin kökleri değişir.

d. Bulunma Hâli (-de Hâli)

İsimlere getirilen “-da, -de; -ta, -te” durum ekleridir.
Bulunma, durum ve zaman gibi anlamlar katar.
“-de” eki yapım eki göreviyle de kullanılabilir. O zaman hâl eki olmaktan çıkar.

e. Ayrılma Hâli (-den Hâli)

İsimlere getirilen “-dan, -den; -tan, -ten” durum ekleridir.
Ayrılma, çıkma, zaman, sebep gibi anlamlar katar.
“-den” eki yapım eki göreviyle de kullanılabilir. O zaman hâl eki olmaktan çıkar.

4. İlgi (Tamlayan) Eki

Bir ismin başka bir isimle ilgili olma durumunu belirtir. Belirtili isim tamlamalarında tamlayanın aldığı eklerdir.
-ın, -in, -un, -ün -nın, -nin, -nun, -nün

5. Soru Eki

Bu ek gelenekleşmiş olarak ayrı yazılır ve kendisinden önceki kelimenin son ünlüsüne bağlı olarak ünlüsü değişir.
İlgi zamiri de isim çekim eki olarak değerlendirilir.