Ek Fiil: İsim veya isim soylu sözcüklerin yüklem olmasını sağlayan ya da basit zamanlı fiillere gelerek onları birleşik zamanlı yapan ek hâlindeki imek fiiline denir. Ek fiilin iki görevi vardır:
A. İSİMLERİ VE İSİM SOYLU SÖZCÜKLERİ YÜKLEM YAPMAK
Bu görevinde ek fiil dört kiple çekimlenir:
1. Ek Fiilin Görülen (Bilinen) Geçmiş Zaman Çekimi
Eki “idi”dir.
Kişinin yaşadığı ya da gördüğü bir eylemi anlatır.
Dün akşam seni arayan bendim. (ben idim)
Morali bugünlerde bozuktu. (bozuk idi)
İsim veya isim soylu sözcüklerin yüklem olduğu cümlelerin olumsuzu “değil” edatı ile yapılır.
Son zamanlarda işlerin yolunda değildi. (yolunda değil idi)
İsim veya isim soylu sözcüklerin yüklem olduğu cümlelerin sorusu “mi” edatı ile yapılır.
Arkadaşınız öğrenci miydi. (öğrenci mi idi)
2. Ek Fiilin Duyulan (Öğrenilen) Geçmiş Zaman Çekimi
Eki “imiş”tir.
Kişinin duyduğu ya da öğrendiği bir eylemi anlatır.
Sonradan fark edilme anlamı da katabilir.
Saliha’nın memleketi Trabzon’muş. (Trabzon imiş)
Dünkü maçta o da varmış. (var imiş)
Aslen Kayserili değilmiş. (Kayserili değil imiş)
Bu üç katlı ev onların mıymış? (onların mı imiş)
3. Ek Fiilin Şart Çekimi
Eki “ise”dir.
Diğer kiplerden farkı ismi yüklem yapmamasıdır.
Cümleye şart (koşul) anlamı katar.
Dediğin kadar çalışkansa bu soruyu bilir. (çalışkan ise)
İşin varsa daha sonra da gidebiliriz. (var ise)
Eğer senin dostun değilse zaten gelmez. (dostun değil ise)
4. Ek Fiilin Geniş Zaman Çekimi
Eki “-dir”dir.
Eylemin her zaman gerçekleştiği anlamını veririr.
Geniş zaman çekimlerinde “-dir” bazen yazılmaz ama var kabul edilir.
Emin, sen hep defanssın. (defansındır)
O, girdiği her işte başarılı. (başarılıdır)
| Kişi (Şahıs) | Ek Fiilin Görülen (Bilinen) Geçmiş Zaman Çekimi | Ek Fiilin Duyulan (Öğrenilen) Geçmiş Zaman Çekimi | Ek Fiilin Şart Çekimi | Ek Fiilin Geniş Zaman Çekimi |
| 1. Tekil | Doktordum | Doktormuşum | Doktorsam | Doktorum(dur) |
| 2. Tekil | Doktordun | Doktormuşsun | Doktorsan | Doktorsun(dur) |
| 3. Tekil | Doktordu | Doktormuş | Doktorsa | Doktor(dur) |
| 1. Çoğul | Doktorduk | Doktormuşuz | Doktorsak | Doktoruz(dur) |
| 2. Çoğul | Doktordunuz | Doktormuşsunuz | Doktorsanız | Doktorsunuz(dur) |
| 3. Çoğul | Doktorlardı | Doktorlarmış | Doktorlarsa | Doktorlar(dır) |
B. BASİT ZAMANLI FİİLLERİ BİRLEŞİK ZAMANLI YAPMAK
Cümlede tek bir kip kullanılmışsa o basit zamanlı bir kiptir. Ancak o kipin yanına bir kip daha getirilirse o zaman birleşik zamanlı hâle dönüşür.
Gelsem → Basit zamanlı
Gelseydim→Birleşik zamanlı
Gelmişsin →Basit zamanlı
Gelmiştin→Birleşik zamanlı
Bu görevde ek fiil üç kiple çekimlenir:
1. Ek Fiilin Hikâye Birleşik Zamanı
Eki “idi”dir.
Cümleye terk edilmiş alışkanlık, gerçekleşmemiş beklenti gibi anlamlar katar.
Akşamları dışarıda top oynardık.
Geziye bizi de götürecekti.
Bana çok önce haber vermeliydin.
Birleşik zamanlı sözcüklerin olumsuzu “-ma,-me; -mı, -mi, -mu, -mü” ekleriyle yapılır.
Notlarını seninle paylaşmayacaktı.
Çoğu zaman davetlere katılmıyordu.
Birleşik zamanlı sözcüklerin sorusu “mi” edatı ile yapılır.
Seni sık sık arar mıydı.
2. Ek Fiilin Rivayet Birleşik Zamanı
Eki “imiş”tir.
Cümleye küçümseme ve benzeri anlamlar katar.
Ödevini yapamamışmış.
Babamın sözünü dinlemeliymişim.
Bu kadar hata yapmamalıymışım.
Okula kaydını yaptırmalı mıymış.
3. Ek4 Fiilin Şart Birleşik Zamanı
Eki “ise”dir.
Cümleye şart (koşul) anlamı katar.
Dersi dikkatli dinlerseniz öğrenirsiniz.
Çalışmaya başladıysan devam et.
Seninle çalışmak istemezse Ali’yi ararsın.
“-dir” eki, fiillere gelirse fiili ek fiil yapar ancak birleşik zamanlı yapmaz. Fiillere getirilen bu ek cümleye tahmin, olasılık gibi anlamlar katar.
Annem, eve çoktan gelmiştir.
Ek fiilin birleşik zamanlı çekimlerini “gel-” fiilini ve şimdiki zaman eki olan“-yor”u kullanarak yapacağız.
| Kişi (Şahıs) | Ek Fiilin Hikâye Birleşik Zamanı | Ek Fiilin Rivayet Birleşik Zamanı | Ek Fiilin Şart Çekimi |
| 1. Tekil | Geliyordum | Geliyormuşum | Geliyorsam |
| 2. Tekil | Geliyordun | Geliyormuşsun | Geliyorsan |
| 3. Tekil | Geliyordu | Geliyormuş | Geliyorsa |
| 1. Çoğul | Geliyorduk | Geliyormuşuz | Geliyorsak |
| 2. Çoğul | Geliyordunuz | Geliyormuşsunuz | Geliyorsanız |
| 3. Çoğul | Geliyorlardı | Geliyorlarmış | Geliyorlarsa |
gardaş bu site mükemmel la 12.sınıfım burdan sınava çalışıyoruz
Cok yararli oldu gercekten
Hoca tekrar anlati gibi
selam! öncelikle bu site mükkemmel sınava çalışmam için çok yardımcı oldu bu siteyi öğretmenlerinize önermelisiniz. Umarım sınavlarınızdan yüksek alırsınız kendinize iyi bakın.
Sınav yarın düzenli not almıyorum ek fiil konusunu bilmiyoyom bu site saysinde öğrendim teşekurler
Teşekkürler çok yardımı olduu <333
Sınava az kaldı ve bu site hocadan daha iyi öğretti
cok iyi site ağlicammm
Cok iyiiiiii
Süper ötesi
çok güzel bir site çok yardım ediyor.
Bu site çok güzel bundan sonra dersleri bu siteden çalışacağım
Harikaaa…
Çok güzel olmuş okulda bu siteden işliyoruz şuan anlatım bozuklukların dayız
Çok güzel bir site , ayrıca çalışmak için de çok iyi.
çok güzel yayın ve ayrıca çok teşekkür ediyrum bu sistemi kuran kardeşime ve çok iyi öğrendim tşekkür.