7. Sınıf Ek Fiil (Ek Eylem) Konu Anlatımı

Ek Fiil: İsim veya isim soylu sözcüklerin yüklem olmasını sağlayan ya da basit zamanlı fiillere gelerek onları birleşik zamanlı yapan ek hâlindeki imek fiiline denir. Ek fiilin iki görevi vardır:

A. İSİMLERİ VE İSİM SOYLU SÖZCÜKLERİ YÜKLEM YAPMAK

Bu görevinde ek fiil dört kiple çekimlenir:

1. Ek Fiilin Görülen (Bilinen) Geçmiş Zaman Çekimi

İsim veya isim soylu sözcüklerin yüklem olduğu cümlelerin olumsuzu “değil” edatı ile yapılır.
İsim veya isim soylu sözcüklerin yüklem olduğu cümlelerin sorusu “mi” edatı ile yapılır.

2. Ek Fiilin Duyulan (Öğrenilen) Geçmiş Zaman Çekimi

3. Ek Fiilin Şart Çekimi

4. Ek Fiilin Geniş Zaman Çekimi

Kişi (Şahıs)Ek Fiilin Görülen (Bilinen) Geçmiş Zaman ÇekimiEk Fiilin Duyulan (Öğrenilen) Geçmiş Zaman ÇekimiEk Fiilin Şart ÇekimiEk Fiilin Geniş Zaman Çekimi
1. TekilDoktordumDoktormuşumDoktorsamDoktorum(dur)
2. TekilDoktordunDoktormuşsunDoktorsanDoktorsun(dur)
3. TekilDoktorduDoktormuşDoktorsaDoktor(dur)
1. ÇoğulDoktordukDoktormuşuzDoktorsakDoktoruz(dur)
2. ÇoğulDoktordunuzDoktormuşsunuzDoktorsanızDoktorsunuz(dur)
3. ÇoğulDoktorlardıDoktorlarmışDoktorlarsaDoktorlar(dır)
 

B. BASİT ZAMANLI FİİLLERİ BİRLEŞİK ZAMANLI YAPMAK

Cümlede tek bir kip kullanılmışsa o basit zamanlı bir kiptir. Ancak o kipin yanına bir kip daha getirilirse o zaman birleşik zamanlı hâle dönüşür.
Bu görevde ek fiil üç kiple çekimlenir:

1. Ek Fiilin Hikâye Birleşik Zamanı

Birleşik zamanlı sözcüklerin olumsuzu “-ma,-me; -mı, -mi, -mu, -mü” ekleriyle yapılır.
Birleşik zamanlı sözcüklerin sorusu “mi” edatı ile yapılır.

2. Ek Fiilin Rivayet Birleşik Zamanı

3. Ek Fiilin Şart Birleşik Zamanı

“-dir” eki, fiillere gelirse fiili ek fiil yapar ancak birleşik zamanlı yapmaz. Fiillere getirilen bu ek cümleye tahmin, olasılık gibi anlamlar katar.
Ek fiilin birleşik zamanlı çekimlerini “gel-” fiilini ve şimdiki zaman eki olan“-yor”u kullanarak yapacağız.
Kişi (Şahıs)Ek Fiilin Hikâye Birleşik ZamanıEk Fiilin Rivayet Birleşik ZamanıEk Fiilin Şart Çekimi
1. TekilGeliyordumGeliyormuşumGeliyorsam
2. TekilGeliyordunGeliyormuşsunGeliyorsan
3. TekilGeliyorduGeliyormuşGeliyorsa
1. ÇoğulGeliyordukGeliyormuşuzGeliyorsak
2. ÇoğulGeliyordunuzGeliyormuşsunuzGeliyorsanız
3. ÇoğulGeliyorlardıGeliyorlarmışGeliyorlarsa