7. Sınıf Ek Fiil (Ek Eylem) Konu Anlatımı

Ek Fiil: İsim veya isim soylu sözcüklerin yüklem olmasını sağlayan ya da basit zamanlı fiillere gelerek onları birleşik zamanlı yapan ek hâlindeki imek fiiline denir. Ek fiilin iki görevi vardır:

A. İSİMLERİ VE İSİM SOYLU SÖZCÜKLERİ YÜKLEM YAPMAK

Bu görevinde ek fiil dört kiple çekimlenir:

1. Ek Fiilin Görülen (Bilinen) Geçmiş Zaman Çekimi

Eki “idi”dir.

Kişinin yaşadığı ya da gördüğü bir eylemi anlatır.

Örnekler

Dün akşam seni arayan bendim. (ben idim)

Morali bugünlerde bozuktu. (bozuk idi)

 

Uyarı

İsim veya isim soylu sözcüklerin yüklem olduğu cümlelerin olumsuzu “değil” edatı ile yapılır.

Son zamanlarda işlerin yolunda değildi. (yolunda değil idi)

İsim veya isim soylu sözcüklerin yüklem olduğu cümlelerin sorusu “mi” edatı ile yapılır.

Arkadaşınız öğrenci miydi. (öğrenci mi idi)

 

2. Ek Fiilin Duyulan (Öğrenilen) Geçmiş Zaman Çekimi

Eki “imiş”tir.

Kişinin duyduğu ya da öğrendiği bir eylemi anlatır.

Sonradan fark edilme anlamı da katabilir.

Örnekler

Saliha’nın memleketi Trabzon’muş. (Trabzon imiş)

Dünkü maçta o da varmış. (var imiş)

Aslen Kayserili değilmiş. (Kayserili değil imiş)

Bu üç katlı ev onların mıymış? (onların mı imiş)

 

3. Ek Fiilin Şart Çekimi

Eki “ise”dir.

Diğer kiplerden farkı ismi yüklem yapmamasıdır.

Cümleye şart (koşul) anlamı katar.

Örnekler

Dediğin kadar çalışkansa bu soruyu bilir. (çalışkan ise)

İşin varsa daha sonra da gidebiliriz. (var ise)

Eğer senin dostun değilse zaten gelmez. (dostun değil ise)

 

4. Ek Fiilin Geniş Zaman Çekimi

Eki “-dir”dir.

Eylemin her zaman gerçekleştiği anlamını veririr.

Geniş zaman çekimlerinde “-dir” bazen yazılmaz ama var kabul edilir.

Örnekler

Emin, sen hep defanssın. (defansındır)

O, girdiği her işte başarılı. (başarılıdır)

 

Kişi (Şahıs) Ek Fiilin Görülen (Bilinen) Geçmiş Zaman Çekimi Ek Fiilin Duyulan (Öğrenilen) Geçmiş Zaman Çekimi Ek Fiilin Şart Çekimi Ek Fiilin Geniş Zaman Çekimi
1. Tekil Doktordum Doktormuşum Doktorsam Doktorum(dur)
2. Tekil Doktordun Doktormuşsun Doktorsan Doktorsun(dur)
3. Tekil Doktordu Doktormuş Doktorsa Doktor(dur)
1. Çoğul Doktorduk Doktormuşuz Doktorsak Doktoruz(dur)
2. Çoğul Doktordunuz Doktormuşsunuz Doktorsanız Doktorsunuz(dur)
3. Çoğul Doktorlardı Doktorlarmış Doktorlarsa Doktorlar(dır)

B. BASİT ZAMANLI FİİLLERİ BİRLEŞİK ZAMANLI YAPMAK

Cümlede tek bir kip kullanılmışsa o basit zamanlı bir kiptir. Ancak o kipin yanına bir kip daha getirilirse o zaman birleşik zamanlı hâle dönüşür.

Örnekler

Gelsem → Basit zamanlı

Gelseydim→Birleşik zamanlı

Gelmişsin →Basit zamanlı

Gelmiştin→Birleşik zamanlı

 

Bu görevde ek fiil üç kiple çekimlenir:

1. Ek Fiilin Hikâye Birleşik Zamanı

Eki “idi”dir.

Cümleye terk edilmiş alışkanlık, gerçekleşmemiş beklenti gibi anlamlar katar.

Örnekler

Akşamları dışarıda top oynardık.

Geziye bizi de götürecekti.

Bana çok önce haber vermeliydin.

 

Uyarı

Birleşik zamanlı sözcüklerin olumsuzu “-ma,-me; -mı, -mi, -mu, -mü” ekleriyle yapılır.

Notlarını seninle paylaşmayacak.

Çoğu zaman davetlere katılyordu.

Birleşik zamanlı sözcüklerin sorusu “mi” edatı ile yapılır.

Seni sık sık arar y.

 

2. Ek Fiilin Rivayet Birleşik Zamanı

Eki “imiş”tir.

Cümleye küçümseme ve benzeri anlamlar katar.

Örnekler

Ödevini yapamamışmış.

Babamın sözünü dinlemeliymişim.

Bu kadar hata yapmamalıymışım.

Okula kaydını yaptırmalı mıymış.

 

3. Ek4 Fiilin Şart Birleşik Zamanı

Eki “ise”dir.

Cümleye şart (koşul) anlamı katar.

Örnekler

Dersi dikkatli dinlerseniz öğrenirsiniz.

Çalışmaya başladıysan devam et.

Seninle çalışmak istemezse Ali’yi ararsın.

 

Uyarı

-dir” eki, fiillere gelirse fiili ek fiil yapar ancak birleşik zamanlı yapmaz. Fiillere getirilen bu ek cümleye tahmin, olasılık gibi anlamlar katar.

Annem, eve çoktan gelmiştir.

 

Ek fiilin birleşik zamanlı çekimlerini “gel-” fiilini ve şimdiki zaman eki olan“-yor”u kullanarak yapacağız.

Kişi (Şahıs) Ek Fiilin Hikâye Birleşik Zamanı Ek Fiilin Rivayet Birleşik Zamanı Ek Fiilin Şart Çekimi
1. Tekil Geliyordum Geliyormuşum Geliyorsam
2. Tekil Geliyordun Geliyormuşsun Geliyorsan
3. Tekil Geliyordu Geliyormuş Geliyorsa
1. Çoğul Geliyorduk Geliyormuşuz Geliyorsak
2. Çoğul Geliyordunuz Geliyormuşsunuz Geliyorsanız
3. Çoğul Geliyorlardı Geliyorlarmış Geliyorlarsa

 

Son Yorumlar
  1. Azra
  2. İkranur çetin
  3. HACI ÖMER SABANCI VAN/TUŞBA
  4. wanda nara ea
  5. Çalışkan 1234
  6. ESMA DURU
  7. 4/c sınıfından Hatice
  8. ebru yaman
  9. öykü
  10. öykü
  11. Umayımmm
  12. Asil deniz
  13. Anonim
  14. Hatice
  15. H
  16. Selin
  17. Melis Güngör
  18. Ben hala anlamdım
  19. akashininmakası
  20. kimliğibelirsizvarlık
  21. Ecrin
  22. Ecrin
  23. Muharrem İnce
  24. Patateskızartmasıcanavarı
  25. Said şatır
  26. Apacı mustafa
  27. JisungveNehirlerenikahbasılır
  28. A
  29. ye
  30. Bana Bak Muharrem
  31. annne takkemi bulamıyoruuuuummm
  32. omur ve amed
  33. Patateslerinarkadasi
  34. Mo
  35. angel dust
  36. Berkay baba pro
  37. Bir insan işte
  38. 7.sınıf kurbanı
  39. zeynep
  40. Anneeeegg
  41. Robtop
  42. sudem
  43. Bizkötüyüz aynen
  44. Anonim
  45. Nur
  46. Ball Kisser Agit
  47. habip çağatay

Yorum Yazarken Türkçe Kurallarına Uyarak Yazınız Lütfen!

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

  • Yazının Bağlantısı: 7. Sınıf Ek Fiil (Ek Eylem) Konu Anlatımı
  • Tarih: 27 Kasım 2019
  • Yazının Kategorisi: 7. Sınıf, 7. Sınıf Türkçe Konu Anlatımları
  • Yazar:
  • Bu yazıyı RSS ile Takip Et
  • Diğer kaynaklarda arayın: 7. Sınıf Ek Fiil (Ek Eylem) Konu Anlatımı
  • Filtreleme Seçenekleri
    Field not found.
    Ana Menü