6. Sınıf Sözel Mantık ve Muhakeme Konu Anlatımı

Sözel mantık ve muhakeme soruları 2018 yılında yapılan Liselere Giriş Sınavı’yla Türkçe dersinde yer almaya başlamıştır.

 6.Sınıf seviyesinde yapılan sınavlarda (İOKBS, PYBS, SBS) bu konudan soru sorulmamıştır.

Bu sorular hafızamızı, analiz ve sentez yeterliliğimizi, okuduğumuzu anlama ve yorumlayabilme becerimizi ölçmeyi amaçlar.

Bulmaca tadındaki bu sorulardan çok sayıda çözerek hem kendimize özgü çözüm yöntemleri geliştirebilir hem de hız kazanabiliriz.

A) TABLO SORULARI

Deniz, Emine, Hasret, Meryem ve Sibel adlı öğrenciler 6/A ve 6/B sınıflarında okumaktadırlar. Bu öğrencilerin sınıflarıyla ilgili bilinenler şu şekildedir:

  • Meryem ve Emine farklı sınıflardadır.
  • Bu öğrencilerden üçü 6/A sınıfındadır.
  • Sibel ve Deniz aynı sınıftadır.

Buna göre hangi öğrenci kesinlikle 6/B sınıfındadır?

A) Meryem

B) Hasret

C) Emine

D) Deniz

 Beş öğrenciden üçü 6/A sınıfında olacağına göre kalan iki öğrenci 6/B sınıfındadır. Tablomuzu buna göre oluşturalım:

6/A

6/B

  
  
  

Meryem ve Emine adlı öğrencilerin farklı sınıfta olduklarını biliyoruz. Hangi öğrencinin hangi sınıfta olduğunu bilmediğimiz için olasılıkları göz önünde bulunduracak şekilde bu bilgiyi tablomuza ekliyoruz.

6/A

6/B

Meryem / Emine

Meryem / Emine

  
  

Sibel ve Deniz aynı sınıfta olacak. Bu iki öğrenciyi sadece 6/A sınıfına ekleyebiliriz. Onları yazdıktan sonra Hasret için sadece 6/B sınıfında bir boşluk kalıyor. Oraya da Hasret yazıyoruz.

6/A

6/B

Meryem / Emine

Meryem / Emine

Sibel

Hasret

Deniz

 

Tabloyu oluşturduğumuza göre seçenekleri değerlendirebiliriz:

A) Meryem

Kesin değil.

B) Hasret

6/B

C) Emine

Kesin değil.

D) Deniz

6/A

B) SIRALAMA SORULARI

Gülşen Öğretmen yaz tatilinde Antalya, Muğla, İzmir, Aydın, Çanakkale, Balıkesir ve Bursa illerini gezmiştir.

Gezdiği iller ile ilgili şunlar bilinmektedir:

  • Balıkesir’e Muğla’dan hemen sonra gitmiştir.
  • Bursa’dan hemen önce İzmir’e gitmiştir.
  • İlk gittiği şehir Aydın değildir.
  • Aydın’a Çanakkale’den önce gitmiştir.
  • Çanakkale’ye 4. Sırada gitmiştir.
  • Son gittiği şehir Bursa’dır.

Buna göre Gülşen Öğretmen’in gittiği 5. şehir aşağıdakilerden hangisidir?

A) İzmir

B) Antalya

C) Aydın

D) Balıkesir

Gezilen yedi tane şehir var. İlk gidilen şehirden başlayıp son gidilen şehre doğru sıralayacağız.

 

1

2

3

4

5

6

7

 

 

 

Çanakkale

 

 

Bursa

 

Sorudaki bilgilerden yola çıkarak Çanakkale ve Bursa’yı yerleştiriyoruz. Kesin bilgi olduğu için ikisini de kırmızı ile işaretliyoruz.

Bursa’dan hemen önce denildiği için “İzmir”i 6. sıraya koyacağız.

 

1

2

3

4

5

6

7

 

 

 

Çanakkale

 

İzmir

Bursa

 

Balıkesir’e Muğla’dan hemen sonra gidildiği için “Muğla -> Balıkesir” şeklinde sıralayacağız. 5. sırayı kullanamayız. 1, 2 ve 3. sıralar olabilir.

Aydın şehrine Çanakkale’den önce gidildiği için Aydın’ı ya 1. sıraya ya da 3. sıraya koyabiliriz. Çünkü “MuğlaàBalıkesir” ikilisini bozmamalıyız.

 Sorunun bilgi kısmında “Aydın”ın ilk gidilen şehir olmadığını görüyoruz. O zaman 3. sıraya koyacağız. “Muğla -> Balıkesir” şehirleri 1 ve 2. sırada olacak.

 

1

2

3

4

5

6

7

Muğla

Balıkesir

Aydın

Çanakkale

 

İzmir

Bursa

 5. şehir olarak Antalya’ya gidilmiştir ve sıralamanın tamamı şu şekildedir:

 

1

2

3

4

5

6

7

Muğla

Balıkesir

Aydın

Çanakkale

Antalya

İzmir

Bursa



C) YER-YÖN BELİRLEME SORULARI

Yukarıda gösterilen yuvarlak bir masanın etrafında Nusret, Abdullah, Hülya, Mehmet, Leyla ve Sevda oturmaktadır. Oturma düzeni ile ilgili şunlar bilinmektedir:

  • Abdullah ve Hülya karşılıklı oturmaktadır.
  • Mehmet Hülya’nın solunda oturmaktadır.
  • Leyla, 3 numaralı sandalyede oturmaktadır.
  • Kızlar yan yana oturmamaktadır.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) Mehmet, 2 numaralı sandalyede oturmaktadır.

B) Nusret, Hülya’nın sağında oturmaktadır.

C) Sevda, Abdullah’ın sağında oturmaktadır.

D) Abdullah, Leyla’nın solunda oturmaktadır.

Öncelikle soruda verilen kesin bilgileri masaya yerleştirelim:

Bu tip sorularda “sağında, solunda” gibi yönler kullanıldığında aksi belirtilmedikçe kendi bakışımıza göre değil masadaki kişilerin duruşlarına göre yönler kullanılmalıdır. Örneğin Mehmet’in 2 numaraya gelmesinin nedeni, bu yerin Hülya’nın solunda bulunmasıdır.

Oturma düzenimiz şu şekle geldi:

Şu anda yer vermediğimiz 2 kişi kaldı: Nusret ve Sevda.

Kızlar yan yana oturmayacaktır.” bilgisinden hareketle 5 numaraya Sevda, 6 numaraya ise Nusret gelecektir.

Son durum:

Şimdi seçenekleri yorumlayacağız ve yanlış olan ifadeyi bulacağız:

A) Mehmet, 2 numaralı sandalyede oturmaktadır.

DOĞRU

B) Nusret, Hülya’nın sağında oturmaktadır.

Oturma düzenine göre bakacağımız için DOĞRUDUR.

C) Sevda, Abdullah’ın sağında oturmaktadır.

Oturma düzenine göre bakacağımız için sağında değil, solundadır.

D) Abdullah, Leyla’nın solunda oturmaktadır.

Oturma düzenine göre bakacağımız için DOĞRUDUR.

D. GRUPLAMA SORULARI

 6/B sınıfı öğrencilerinden Akif, Atilla, Cahit, İhsan, Kemal, Orhan, Ömer ve Sait eşit sayıda iki gruba ayrılarak Ihlara Vadisi’ni gezeceklerdir. Gruplarla ilgili bilinenler şu şekildedir:

  • Orhan ve Kemal aynı grupta değildir.
  • İhsan, Ömer’le değil ancak Atilla ile aynı gruptadır.
  • Sait ve Orhan aynı gruptadır.
  • Kemal ve Akif aynı grupta değildir.

Bu bilgilere göre aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?

A) İhsan ve Cahit aynı gruptadır.

B) Ömer ve Orhan aynı gruptadır.

C) Akif ile Cahit aynı gruptadır.

D) Atilla ile Akif farklı gruplardandır.

Öncelikle iki grup çizelim. Hangi öğrencinin hangi grupta olduğunun bir önemi yok ancak gruplarımızdaki kişi sayısı eşit olmalı:

1. GRUP

2. GRUP

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Aynı grupta olan öğrencileri (+), farklı gruplarda olması gereken öğrenciler ise (x) ile belirtelim:

Orhan x Kemal                            İhsan + Atilla

İhsan x Ömer                              Sait + Orhan

Kemal x Akif

 Bilgilerimizi tabloya ekleyelim. Öğrencilerin hangi grupta bulunduğunun bir önemi yok.

  • Orhan’ı 1. gruba ekleyerek başlayalım. Sait de 1. grupta olmalı. Kemal ise 2. gruba geçer.
  • Kemal 2. gruba geçtiğinden Akif 1. grupta olmalı.
  • İhsan ve Atilla aynı grupta olmalı. Onlar için sadece 2.grupta yer kaldı.
  • İhsan ve Ömer farklı gruplarda olmalı. Ömer’i 1.gruba ekleyeceğiz.
  • Cahit için sadece 2. grupta yer kaldı.

 

1. GRUP

2. GRUP

ORHAN

KEMAL

SAİT

İHSAN

AKİF

ATİLLA

ÖMER

CAHİT

Oluşturduğumuz tablodan hareketle seçenekleri değerlendirelim:

A) İhsan ve Cahit aynı gruptadır.

DOĞRU

B) Ömer ve Orhan aynı gruptadır.

DOĞRU

C) Akif ile Cahit aynı gruptadır.

YANLIŞ

D) Atilla ile Akif farklı gruplardandır.

DOĞRU

 

E) ŞİFRELEME SORULARI

Cemre’nin babası, bilgisayara bir şifre koymuştur. Şifreyi bulabilmesi için Cemre’ye şu ipuçlarını vermiştir:

  • Şifrenin içinde yer alan harfler Cemre’nin sessiz harfleridir.
  • Her yazılan harften sonra bir noktalama işareti sonra da bir rakam bulunmaktadır.
  • Şifrede yer alan ikinci harf büyük, diğerleri küçüktür.
  • Şifre 9 karakterden oluşmaktadır.

Yukarıda verilen bilgilere göre şifre aşağıdakilerden hangisi olabilir?

A) C ; 2 m / 4 r ! 7

B) C ? 5 M : 8 r ‘ 1

C) c , 9 M ; 2 r . ! 4

D) c . 8 M 7 ? r ; 6

Bu soruda seçenekleri değerlendireceğiz.

A) 

C ; 2 m / 4 r ! 7

İkinci harf büyük olmadığı için bu seçenek şifre olamaz.

 

B)

C ? 5 M : 8 r ‘ 1

DOĞRU

 

C)

c , 9 M ; 2 r . ! 4

10 karakterden oluştuğu için şifre bu olamaz.

 

D)

c . 8 M 7 ? r ; 6

Her harften sonra sırasıyla noktalama işareti ve rakam gelecek. Bu seçenekte “M 7 ?” şeklinde ifade edilen bölümde harften sonra sırayla rakam ve noktalama işareti getirildiği için bu seçenek de olamaz.