8. Sınıf Söz Sanatları Konu Anlatımı
1. Benzetme (Teşbih)
Sözün etkisini arttırmak veya anlatımı güçlendirmek için aralarında ilgi bulunan iki kavram ya da varlıktan, zayıf olanın güçlü olana benzetilmesidir. Benzetmenin dört ögesi vardır:
- a. Benzeyen: Zayıf unsur
- b. Kendisine Benzetilen: Güçlü unsur
- c. Benzetme Yönü: Aktarılan yön
- d. Benzetme Edatı: Gibi, kadar, andırmak vb.
- Örnekler
| Annemin gözleri B | deniz KB | gibi BE | masmavidir. BY |
- a. Benzeyen: Annemin gözleri
- b. Kendisine Benzetilen: Deniz
- c. Benzetme Yönü: Masmavidir
- d. Benzetme Edatı: Gibi
- Uyarı
Benzetmenin olabilmesi için bu dört unsurun tamamının olmasına gerek yoktur.
- Annemin gözleri deniz gibidir. →Benzetme yönü yok.
- Deniz gözlü annem. →Benzetme yönü ve benzetme edatı yok.
- Melekleri andıran bir güzelliği vardı.
- Kurt gibi acıktım.
2. Kişileştirme (Teşhis):
İnsan dışındaki canlı veya cansız varlıklara insanlara ait özelliklerin verilmesidir.
- Örnekler
- Yol kenarındaki kavaklar, eğilip selam veriyordu onlara.
- Karnı doyan kedicik, neşe içinde evinin yolunu tuttu.
3. Konuşturma (İntak):
Kişileştirilen canlı veya cansız varlıkların konuşturulması sanatıdır.
- Örnekler
-
Arı sordu: Şen kelebek
Neden böyle süslenerek
Çiçeklere seslenerek
Uçuyorsun benek benek?
- Uyarı
Her konuşturma bir kişileştirmedir. Konuşturma sanatının olduğu bir bölümde şıklarda konuşturma seçeneği yoksa cevap kişileştirme olacaktır. Ancak her ikisi de varsa cevap konuşturma seçeneği olacaktır.
- “Yağmur geliyor yavrularım, koşun koşun yuvanıza, dedi minik serçe.” ” cümlesinde hangi söz sanatı yapılmıştır?
-
A) Kişileştirme
B) Benzetme
C) Abartma
D) Karşıtlık
- “Yağmur geliyor yavrularım, koşun koşun yuvanıza, dedi minik serçe.” cümlesinde hangi söz sanatı yapılmıştır?
-
A) Kişileştirme
B) Konuşturma
C) Abartma
D) Karşıtlık
4. Karşıtlık (Tezat)
Anlamı güçlendirmek için karşıt kavramların bir arada kullanılması sanatadır.
- Örnekler
-
Ben de gördüm güneşin doğarken battığını
Esrarlı bir bakışın gönlü kapattığını.
5. Abartma (Mübalağa)
Bir varlığı, olayı ya da düşünceyi olduğundan daha küçük veya daha büyük gösterme sanatıdır.
- Örnekler
-
Kim bu cennet vatanın uğruna olmaz ki feda
Şühedâ fışkıracak toprağı sıksan şühedâ
