SÖZCÜKTE YAPI
Kök : Sözcüğün bütünüyle anlamlı en küçük parçasıdır.
Kale
Kalemlik
Kale ile kalemlik sözcüklerinin arasında hiçbir anlam ilişkisi yok. O halde kalemlik sözcüğünün kökü kale sözcüğü olamaz.
kalem
kalemlik
Kalem ile kalemlik sözcüklerinin arasında bir anlam ilişkisi var. O halde kalemlik sözcüğünün kökü, kalem sözcüğüdür.
KÖKLERİN ÖZELLİKLERİ
Türkçe sondan eklemeli bir dil olduğu için kök sözcüğün başındandır.
| Tat + Kök | lı + | cı + Ek | lar Ek |
Köke getirilen ekler, kökte yapısal bir değişiklik yapmazlar.
| Göz + Kök | le + Ek | di + Ek | k Ek |
- Uyarı
- ben + e → bana
- sen + e → sana
- Bu iki örnek istisnadır.
YAPIM EKİ
Eklendiği sözcüğe yeni bir anlam kazandıran eklerdir.
- Örnekler
- su + luk → suluk
- kapı + cı → kapıcı
- gez + gin → gezgin
- Örnekler
- at + la → atla-
- gel + ir→gelir
- kuru + la → kurula-
- Örnekler
- bil + gin →bilgin
- gez + i → gezi
- oyun + cak→ oyuncak
- Örnekler
- sön + dür →söndür-
- yap + ı → yapı
- kaşı + ın → kaşın-