8. Sınıf Cümlede Anlam Konu Anlatımı

1. Öznel Cümleler

Kişinin düşüncelerini, duygularını, beğenilerini ifade eden; doğruluğu ya da yanlışlığı ispatlanamayan cümlelerdir.

Örnekler

Güneşin doğuşunu izlemek bana huzur veriyor.

Yaz mevsiminde kırlara çıkıp dolaşmak herkesin hakkı.

 

2. Nesnel Cümleler

Doğruluğu ya da yanlışlığı ispatlanabilen, kişisel görüş ifade etmeyen cümlelerdir.

Örnekler

Matematik, sözel bir derstir. → Bu cümle nesnel bir cümledir. Çünkü matematik sayısal bir derstir ve bu ispatlanabilir.

Sıcaktan terleyen adam önce pencereyi açtı.

Çantasını alıp koşarak dışarı çıktı.

 

3. Doğrudan Anlatım Cümleleri

Başkasına ait olan bir sözün hiç değiştirilmeden aynen aktarılmasıdır.

Örnekler

Annem “Gelirken biraz meyve al.” dedi.

“Zihin paraşüt gibidir, açık olmazsa işe yaramaz.” sözünü hep söylerdi.

 

4. Dolaylı Anlatım Cümleleri

Başkasına ait bir sözün “söyledi, belirtti, vurguladı” gibi ifadelerde aktarılmasıdır.

Örnekler

Azra: Düzenli çalışarak kazandım.

Azra, düzenli çalışarak kazandığını söyledi. → Dolaylı anlatım

Azra “Düzenli çalışarak kazandım.” dedi. → Doğrudan anlatım

Azra, düzenli çalışarak kazandım, dedi. → Doğrudan anlatım

 

5. Sebep (Neden) – Sonuç Cümleleri

Herhangi bir olayın veya durumun gerçekleşme ya da gerçekleşmeme nedeninin ortaya koyulduğu cümlelerdir.

“-diğinden, -ınca; için, diye, nedeniyle, sebebiyle, ile” gibi kullanımlarla sebep anlamı sağlanabilir.

Örnekler

Yağmur yağdı, toprak mis gibi koktu.

Ona haber vermedim diye bana kızmış.

 

6. Amaç – Sonuç Cümleleri

Herhangi bir olayın veya durumun gerçekleşme ya da gerçekleşmeme amacının ortaya koyulduğu cümlelerdir.

“-mak için, -mak üzere; amacıyla, gayesiyle, maksadıyla, diye, üzere” gibi kullanımlarla amaç anlamı sağlanabilir.

Örnekler

Çocukları daha bir eğitim alsın diye buraya taşınmış.

Daha sağlıklı yaşamak için beslenmesine dikkat ediyor.

 

Uyarı

Amaç – sonuç cümlelerinin sebep – sonuç cümlelerinden farkı, amacın henüz gerçekleşmemiş ancak gerçekleşmesi planlanan, hedeflenen olmasıdır.

 

Bu konuyu seninle görüşmeye geldim.

“Görüşme” eylemi henüz gerçekleşmemiş ancak gerçekleşmesi hedeflenmiştir. Bu yüzden amaç – sonuç cümlesidir.

 

Sana güvendiğim için sordum.

“Güvenme” eylemi gerçekleşmiştir. Bu yüzden sebep sonuç cümlesidir.

 

7. Koşul (Şart) – Sonuç Cümleleri

Herhangi bir olayın veya durumun gerçekleşme ya da gerçekleşmeme şartının, başka bir olaya veya duruma bağlı olduğu cümlelerdir.

“-se, -ince, -dikçe, -meden; ise, ancak, mi, ama, yalnız, üzere, yeter ki” gibi kullanımlarla koşul anlamı sağlanabilir.

Örnekler

Konuya hâkim olmak istiyorsan sıkı bir araştırma yapmalısın.

Söz verdiğin saatte getirmek üzere arabamı alabilirsin.

 

8. Duygu Cümleleri

Hislerimizin ifade edildiği cümlelerdir.

Varsayım

Gerçekleşmemiş bir olayın gerçekleşmiş gibi ya da gerçekleşmiş bir olayın hiç gerçekleşmemiş gibi ifade edildiği cümlelerdir. Genellikle “diyelim ki, farz edelim, düşün ki” gibi ifadelere yer verilir.

Örnekler

Diyelim ki tüm isteklerin gerçekleşti.

Tut ki oraya zamanında yetişemedin.

 

Azımsama

Bir şeyi miktarca az bulmak, yetersiz görmek anlamlarını ifade eden cümlelerdir.

Örnekler

İki saatte yalnız beş soru mu çözdün?

Bu kadarcık yemekle doymam ki.

 

Yakınma (Şikâyet)

Bir durumdan duyulan rahatsızlığın başkalarına aktarıldığını ifade eden cümlelerdir.

Örnekler

Hep beni oyun dışı bırakıyorlar.

Ne kadar uyarsam da o hep bildiğini okuyor.

 

Sitem

Bir kimseye, yaptığı bir hareketin veya söylediği sözün üzüntü, alınganlık, kırgınlık vb. duygular uyandırdığını öfkelenmeden ifade etmektir.

Örnekler

Hep beni oyun dışı bırakıyorsun.

Ne kadar uyarsam da sen hep bildiğini okuyorsun.

 

Şaşırma

Herhangi bir durum karşısında şaşkınlık duymak, hayret etmek ve nasıl davranacağını bilememek anlamlarını ifade eden cümlelerdir.

Örnekler

Daha dün sapasağlamdı, ne oldu ki acaba?

Tam gitti derken onu birden karşımda bulmayayım mı?

 

Beklenti Cümleleri

Gerçekleşmesi beklenen davranış ve işleri ifade eden cümlelerdir. Beklentiler bazen gerçekleşir bazen de gerçekleşmez.

Örnekler

Beklenti Cümlesi: Sınav sorularının kolay olmasını umuyorum.

Gerçekleşmiş Beklenti Cümlesi: Sınav sorularının kolay olacağını biliyordum.

Gerçekleşmemiş Beklenti Cümlesi: Sınav soruları kolay olur sanmıştım.

 

Küçümseme

Herhangi bir kişiye veya duruma değer vermeme, önemsememe ve onu küçük görme anlamlarını ifade eden cümlelerdir.

Örnekler

İki şarkı söyledim diye kendini müzisyen sanma.

Sen kim, doktor olmak kim?

 

Öneri (Tavsiye)

Bir sorunu çözmek üzere öne sürülen görüş, düşünce ve tekliflerin ifade edildiği cümlelerdir.

Örnekler

Hava soğuyacak, kalın giyinsen iyi olur.

Temizliğe bu odadan başlarsan daha çabuk bitirirsin.

 

Yadsıma (İnkâr Etme)

Bir şeyi inkâr etme, kabul etmeme anlamı taşıyan cümlelerdir.

Örnekler

Söylenenlerin aksine ben kimsenin kalbini kırmam.

Bunları ona ben mi söylemişim?

 

Ön Yargı (Peşin Hüküm)

Bir kişi veya bir şeyle ilgili belirli şart, olay ve görüntülere dayanarak önceden edinilmiş olumlu veya olumsuz yargıları belirten cümlelerdir.

Örnekler

Bu çocuk hiçbir şeyi başaramaz. → Olumsuz ön yargı

Bu çocuk her şeyi başarır. → Olumlu ön yargı

 

Eleştiri

Bir insanın, bir eserin ya da bir konunun doğru ve yanlış yanlarını bulup göstermek amacıyla yazılan cümlelerdir. Eleştiri, olumlu da olumsuz da olabilir.

Örnekler

Babam çok iyi basket atar. → Olumlu eleştiri

Başkasını övünce hemen kıskanıyor. → Olumsuz eleştiri

 

Öz Eleştiri

Kişinin kendisiyle ilgili yaptığı eleştirileri içeren cümlelerdir.

Örnekler

Bazen istemeden kalp kırabiliyorum.

Dün akşam ders çalışmak yerine film izledim.

 

Tasarı (Plan Yapma)

Olması veya yapılması planlanan işlerin belirtildiği cümlelerdir.

Örnekler

Seneye tatilimizi Antalya’da geçirmeyi düşünüyoruz.

Bir aksilik çıkmazsa evin bahçesini genişleteceğiz.

 

Aşamalı Durum

Bir durumdan başka bir duruma geçişi ifade eden cümlelerdir. Bu geçiş, aşama aşama iyiye ya da kötüye doğru olabilir. Bu cümlelerde genellikle “günden güne, her geçen gün, git gide” gibi ifadeler kullanılır.

Örnekler

İlayda’nın okuması her geçen gün düzeliyor.

Zavallı adam günden güne zayıflıyordu.

 

Pişmanlık

Yapılan bir şeyden duyulan üzüntüdür.

Örnekler

Keşke ona bu kadar sert davranmasaydım.

O evi satmayacaktım.

 

Kanıksama

Herhangi bir şeye, çok tekrarlanması sebebiyle alışmayı ifade eden cümlelerdir.

Örnekler

Artık hiçbir şey beni şaşırtmıyor.

Rengarenk boyalı saçlar artık bana garip gelmiyor.

 

İçerik

Eserin neyi anlattığını, hangi konuyu ele aldığını ifade eden cümlelerdir.

Örnekler

Yazar, son eserinde şehir hayatının karmaşasını ele almış.

Sağlıklı yaşamın püf noktaları anlatılıyor kitapta.

 

Üslup

Eserde yazarın dili nasıl kullandığını ifade eden cümlelerdir.

Örnekler

Yöresel söyleyişlere sıkça yer verilmiş eserde.

Şair, benzetmelerle adeta örmüş şiirini.

 

Tahmin

Akla, sezgiye veya tecrübeye dayanarak olabilecek bir durumu önceden kestirme durumunu ifade eden cümlelerdir.

Örnekler

Hava karardı, yağmur yağabilir.

Geç kaldım, öğretmen derse girmiştir.

 

Olasılık

Bir şeyin gerçekleşme ya da gerçekleşmeme ihtimalinin ifade edildiği cümlelerdir.

Örnekler

Bu baş ağrısı akşama kadar sürebilir.

Yarın okula gelemeyebilirim.

 

Kesinlik

Anlamında kesinlik olan cümlelerdir.

Örnekler

Toplantı sona ermiştir, çıkabilirsiniz.

Kurallara uymayan yarışmacılar diskalifiye edilecektir.

 

9. Benzetme Cümleleri

Bir varlığı ya da kavramı başka bir varlık ya da kavramın özellikleriyle anlatan cümlelerdir.

Örnekler

Taş gibi bir lokmayı çiğnemeye çalışıyordu.

Hokka burunlu bir kızdı.

 

10. Karşılaştırma Cümleleri

Birden fazla varlığın, kavramın ya da durumun; benzerlik, farklılık, üstünlük gibi açılardan karşılaştırıldığı cümlelerdir.

Örnekler

Mehmet bu konuda daha tecrübelidir. (Üstünlük)

Eda da kardeşi gibi zekidir. (Benzerlik)

Bu binanın yapımında değişik bir mimari üslup kullanılmış. (Farklılık)

 

11. Örtülü Anlam

Cümlede doğrudan söylenmeyen ancak cümlenin anlamından, cümledeki ifadelerden çıkartılan anlamdır.

Örnekler

Gündemden haberdar olmak isteyenler gazete okumalıdır.

İş çıkışı markete de uğrayacağım.

İki arkadaş sudan sebeplerle yine küsmüş.

 

12. Cümle Oluşturma

Karışık olarak verilen sözcüklerden anlamlı ve kurallı bir cümle oluşturma işidir.

Örnekler

sağlık–yok–değerini–anlarsın- gibidir–arkadaş–olunca → Arkadaş sağlık gibidir, değerini yok olunca anlarsın.

 

Son Yorumlar
  1. Kundakçı
  2. SananeBanane
  3. Bu imleç nerede?
  4. Bu imleç nerede?
  5. .

Yorum Yazarken Türkçe Kurallarına Uyarak Yazınız Lütfen!

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

  • Yazının Bağlantısı: 8. Sınıf Cümlede Anlam Konu Anlatımı
  • Tarih: 9 Temmuz 2019
  • Yazının Kategorisi: 8. Sınıf, 8. Sınıf Türkçe Konu Anlatımları
  • Yazar:
  • Bu yazıyı RSS ile Takip Et
  • Diğer kaynaklarda arayın: 8. Sınıf Cümlede Anlam Konu Anlatımı
  • Filtreleme Seçenekleri
    • Sıralama Seçenekleri

    • Sınıf Seçiniz

    • İçerik Türü Seçiniz

    • Sınav Türü Seçiniz

    Ana Menü