8. Sınıf Cümlede Anlam Konu Anlatımı

1. Öznel Cümleler

Kişinin düşüncelerini, duygularını, beğenilerini ifade eden; doğruluğu ya da yanlışlığı ispatlanamayan cümlelerdir.

2. Nesnel Cümleler

Doğruluğu ya da yanlışlığı ispatlanabilen, kişisel görüş ifade etmeyen cümlelerdir.

3. Doğrudan Anlatım Cümleleri

Başkasına ait olan bir sözün hiç değiştirilmeden aynen aktarılmasıdır.

4. Dolaylı Anlatım Cümleleri

Başkasına ait bir sözün “söyledi, belirtti, vurguladı” gibi ifadelerde aktarılmasıdır.

5. Sebep (Neden) – Sonuç Cümleleri

Herhangi bir olayın veya durumun gerçekleşme ya da gerçekleşmeme nedeninin ortaya koyulduğu cümlelerdir.
“-diğinden, -ınca; için, diye, nedeniyle, sebebiyle, ile” gibi kullanımlarla sebep anlamı sağlanabilir.

6. Amaç – Sonuç Cümleleri

Herhangi bir olayın veya durumun gerçekleşme ya da gerçekleşmeme amacının ortaya koyulduğu cümlelerdir.
“-mak için, -mak üzere; amacıyla, gayesiyle, maksadıyla, diye, üzere” gibi kullanımlarla amaç anlamı sağlanabilir.
Amaç – sonuç cümlelerinin sebep – sonuç cümlelerinden farkı, amacın henüz gerçekleşmemiş ancak gerçekleşmesi planlanan, hedeflenen olmasıdır.

7. Koşul (Şart) – Sonuç Cümleleri

Herhangi bir olayın veya durumun gerçekleşme ya da gerçekleşmeme şartının, başka bir olaya veya duruma bağlı olduğu cümlelerdir.
“-se, -ince, -dikçe, -meden; ise, ancak, mi, ama, yalnız, üzere, yeter ki” gibi kullanımlarla koşul anlamı sağlanabilir.

8. Duygu Cümleleri

Hislerimizin ifade edildiği cümlelerdir.

Varsayım

Gerçekleşmemiş bir olayın gerçekleşmiş gibi ya da gerçekleşmiş bir olayın hiç gerçekleşmemiş
gibi ifade edildiği cümlelerdir. Genellikle “diyelim ki, farz edelim, düşün ki” gibi ifadelere yer verilir.

Azımsama

Bir şeyi miktarca az bulmak, yetersiz görmek anlamlarını ifade eden cümlelerdir.

Yakınma (Şikâyet)

Bir durumdan duyulan rahatsızlığın başkalarına aktarıldığını ifade eden cümlelerdir.

Sitem

Bir kimseye, yaptığı bir hareketin veya söylediği sözün üzüntü, alınganlık, kırgınlık vb. duygular uyandırdığını öfkelenmeden ifade etmektir.

Şaşırma

Herhangi bir durum karşısında şaşkınlık duymak, hayret etmek ve nasıl davranacağını bilememek anlamlarını ifade eden cümlelerdir.

Beklenti Cümleleri

Gerçekleşmesi beklenen davranış ve işleri ifade eden cümlelerdir. Beklentiler bazen gerçekleşir bazen de gerçekleşmez.

Küçümseme

Herhangi bir kişiye veya duruma değer vermeme, önemsememe ve onu küçük görme anlamlarını ifade eden cümlelerdir.

Öneri (Tavsiye)

Bir sorunu çözmek üzere öne sürülen görüş, düşünce ve tekliflerin ifade edildiği cümlelerdir.

Yadsıma (İnkâr Etme)

Bir şeyi inkâr etme, kabul etmeme anlamı taşıyan cümlelerdir.

Ön Yargı (Peşin Hüküm)

Bir kişi veya bir şeyle ilgili belirli şart, olay ve görüntülere dayanarak önceden edinilmiş olumlu veya olumsuz yargıları belirten cümlelerdir.

Eleştiri

Bir insanın, bir eserin ya da bir konunun doğru ve yanlış yanlarını bulup göstermek amacıyla yazılan cümlelerdir. Eleştiri, olumlu da olumsuz da olabilir.

Öz Eleştiri

Kişinin kendisiyle ilgili yaptığı eleştirileri içeren cümlelerdir.

Tasarı (Plan Yapma)

Olması veya yapılması planlanan işlerin belirtildiği cümlelerdir.

Aşamalı Durum

Bir durumdan başka bir duruma geçişi ifade eden cümlelerdir. Bu geçiş, aşama aşama iyiye ya da kötüye doğru olabilir. Bu cümlelerde genellikle “günden güne, her geçen gün, git gide” gibi ifadeler kullanılır.

Pişmanlık

Yapılan bir şeyden duyulan üzüntüdür.

Hayıflanma

Yapılmayan şeyden, kaçırılan bir fırsattan duyulan bir üzüntüdür.

Kanıksama

Herhangi bir şeye, çok tekrarlanması sebebiyle alışmayı ifade eden cümlelerdir.

İçerik

Eserin neyi anlattığını, hangi konuyu ele aldığını ifade eden cümlelerdir.

Üslup

Eserde yazarın dili nasıl kullandığını ifade eden cümlelerdir.

Tahmin

Akla, sezgiye veya tecrübeye dayanarak olabilecek bir durumu önceden kestirme durumunu ifade eden cümlelerdir.

Olasılık

Bir şeyin gerçekleşme ya da gerçekleşmeme ihtimalinin ifade edildiği cümlelerdir.

Kesinlik

Anlamında kesinlik olan cümlelerdir.

9. Benzetme Cümleleri

Bir varlığı ya da kavramı başka bir varlık ya da kavramın özellikleriyle anlatan cümlelerdir.

10. Karşılaştırma Cümleleri

Birden fazla varlığın, kavramın ya da durumun; benzerlik, farklılık, üstünlük gibi açılardan karşılaştırıldığı cümlelerdir.

11. Örtülü Anlam

Cümlede doğrudan söylenmeyen ancak cümlenin anlamından, cümledeki ifadelerden çıkartılan anlamdır.

12. Cümle Oluşturma

Karışık olarak verilen sözcüklerden anlamlı ve kurallı bir cümle oluşturma işidir.