5. Sınıf Dil Yapıları – c. İsmin Yerini Tutan Sözcükler Konu Anlatımı
5. Sınıf “İsmin Yerini Tutan Sözcükler” konu anlatımı Türkiye Yüzyılı Maarif Modeline göre hazırlanıp sitemize yüklenmiştir.
Cümle içinde isimlerin yerine onların yerine geçebilecek sözcükler kullanılabilir.
| Ahmet (isim) |
çalışma arkadaşları tarafından sevilen ve değer verilen bir personelimizdir. |
| O (ismin yerini tutan sözcük) |
çalışma arkadaşları tarafından sevilen ve değer verilen bir personelimizdir. |
İsmin yerine kullanılan sözcükler, ek alabilir.
Şunu arkadaşına uzatabilir misin?
Biriniz gelip bize yardım etsin.
1. Kişi İsimlerinin Yerini Tutan Sözcükler
Kişi isimlerinin yerini tutan sözcüklerdir.
“Ben, sen, o; biz, siz, onlar” sözcükleri, kişi isimlerinin yerini tutan sözcüklerdir.
Ben, uzun yıllar sonrasında üniversiteyi okuduğum bu şehre döndüm.
Bu işi sen yapacaksın ve bizi kurulda temsil edeceksin.
O, her zaman insanları mutlu edecek bir şeyler bulur.
Biz tiyatrodan dönerken salep içmek için çarşıya uğradık.
Siz, bu ülkenin aydınlık geleceğisiniz.
Hızlı yürüdüğümüz için onlar geride kaldı.
“Ben” ve “sen” sözcükleri, “-a/-e” ekini aldığında bu sözcüklerde değişim olur.
ben + e ➝ bana
sen + e ➝ sana
| Özenle paketlediği hediyeleri kargolamam için | bana Kişi isimlerinin yerini tutan sözcük |
verdi. |
“Kendi” sözcüğü de kişi isminin yerini tutan sözcük olarak değerlendirilir.
| Artık annenin yardımına ihtiyacın yok, odanı | kendin (Kişi isimlerinin yerini tutan sözcük) |
toplamalısın. |
2. İsimlerin Yerini İşaret Yoluyla Tutan Sözcükler
İsimlerin yerini işaret yoluyla tutan sözcüklerdir. “Bu, şu, o; bunlar, şunlar, onlar, öbürü, öteki, beriki” sözcükleri, isimlerin yerini işaret yoluyla tutan sözcüklerdir.
Beriki daha kaliteli görünüyor.
Şunları dikkatli sar, yolda kırılmasın.
Buranın havasını başka yerde bulamazsınız.
Arkadaşlarımla oradan dönerken yolda küçük bir kedi bulduk.
Onu kitaplığa koyma, ben de okumak istiyorum.
Masadaki tabak benim, sen ötekini al.
“O” ve “onlar” sözcükleri, insan dışındaki varlık ya da kavramların yerine kullanılırsa isimlerin yerini işaret yoluyla tutar; insan isimlerinin yerine kullanılırsa kişi isimlerinin yerini tutar.
| Veterinere gidince | onun (İsimlerin Yerini İşaret Yoluyla Tutan Sözcükler) |
birçok hastalığı olduğunu öğrendik. |
| Sinemaya giderken | onları (Kişi İsimlerinin Yerini Tutan Sözcük) |
da çağıracağız. |
3. İsimlerin Yerini Belirsizlik Yoluyla Tutan Sözcükler
İsimleri kesin olarak karşılamayan, isimlerin yerini belli belirsiz bir şekilde tutan sözcüklerdir.
“Başkası, hepimiz, birkaçı, hiçbiri, bazıları, kimileri, birileri, şey, hiç kimse vb.” sözcükleri, isimlerini yerini belirsizlik yoluyla tutan sözcüklerdir.
Bazıları hayata 1-0 galip başlar.
Herkes sizinle aynı fikirdeyse ortada bir sorun var demektir.
Antrenör oyuncuları resmen haşladı, hiç kimsenin sesi çıkmıyor.
Kimileri, buradaki canlı müziği çok beğeniyor.
Öğrencilerden birkaçı, ıslanmamak için okulda bekliyor.
Hepsini buraya getirelim, sonraya iş kalmasın.
4. İsimlerin Yerini Soru Yoluyla Tutan Sözcükler
Bazı sözcükler isimlerin yerini soru yoluyla tutar. “Ne, kim, nereye, kime, hangisi, kaçı vb.” sözcükler isimlerin yerini soru yoluyla tutar.
Yarın okulda yapılacak etkinliğe kimler katılacak?
Güvenlik açısından düşündüğümüzde çadırımızı nereye kurmalıyız?
Gösteride kullanılacak malzemeleri nereden temin edebiliriz?
Hasta ziyaretine giderken yanımda ne götürmeliyim?
Pastalarımızın hepsi tazedir, hangisini istersiniz?
Fotoğrafın daha güzel çıkması için nerede durmalıyım?