5. Sınıf Noktalama İşaretleri Konu Anlatımı

5. Sınıf Noktalama İşaretleri Konu Anlatımı

5. Sınıf “Noktalama İşaretleri” konu anlatımı Türkiye Yüzyılı Maarif Modeline göre hazırlanıp sitemize yüklenmiştir.

1. Nokta (.)

Tamamlanmış cümlelerin sonuna konur.

Örnekler

Okullar haziran ayında kapanır.

 

Bazı kısaltmaların sonuna konur.

Örnekler

bk. (bakınız)
Cad. (cadde)
Prof. (profesör)
Mah. (mahalle)
ed. (edebiyat)

 

Sayılardan sonra sıra bildirmek için konur.

Örnekler

4. (dördüncü)
II. Murat
8. Cadde

 

Tarihlerin yazılışında gün, ay ve yılı gösteren sayıları birbirinden ayırmak için konur.

Örnekler

17.12.1990
20.V.2020

 

Uyarı

Tarihlerde ay adları yazıyla yazıldığında ay adlarından önce ve sonra nokta kullanılmaz.

Örnekler

23 Nisan 1920

 

Saat ve dakika gösteren sayıları birbirinden ayırmak için konur.

Örnekler

Film 20.50’de başlayacakmış.
Veli toplantısı 13.00’te başladı.

 

Dört ve dörtten çok rakamlı sayılar sondan sayılmak üzere üçlü gruplara ayrılarak yazılır ve araya nokta konur.

Örnekler

1.000, 326.197, 49.750.812

 

2. Virgül (,)

Birbiri ardınca sıralanan eş görevli kelime ve kelime gruplarının arasına konur.

Örnekler

Oldukça sıcak, sessiz ve huzurlu bir yere geldik.
Ne kadar sevimli, içten, samimi bir kızdı.

 

Anlama güç kazandırmak için tekrarlanan kelimeler arasına konur.

Örnekler

Akşam, yine akşam, yine akşam,
Göllerde bu dem bir kamış olsam! (Ahmet Haşim)

 

Hitap için kullanılan kelimelerden sonra konur.

Örnekler

Sevgili Kardeşim,
Değerli Müdürüm,
Efendiler, yarın cumhuriyeti ilan edeceğiz. (Atatürk)

 

Sıralı cümleleri birbirinden ayırmak için konur.

Örnekler

Horoz ölür, gözü çöplükte kalır.
Geldim, gördüm, yendim.

 

Tırnak içinde olmayan alıntı cümlelerinden sonra konur.

Örnekler

Bundan sonra beni sakın arama, dedi.
Ankara’ya bir hafta sonra gideceğim, dedi.

 

Kendisinden sonraki cümleye bağlı olarak ret, kabul ve teşvik bildiren hayır, yok, evet, peki, pekâlâ, tamam, olur, hayhay, başüstüne, öyle, haydi, elbette gibi kelimelerden sonra konur.

Örnekler

Peki, sizinle geliyorum.
Hayır, ben size katılmıyorum.
Olur, ödevi birlikte yapabiliriz.

 

Uyarı

Bağlaçlardan önce ve sonra virgül konmaz.

Örnekler

Hem ağlarım hem gülerim.
Ya bu deveyi gütmeli ya bu diyardan gitmeli.
Ne kurallara uyuyor ne de söz dinliyordu.
Bu sunularda senin de benim de emeğim çok.
Seni seviyorum ama yaramazlıklarına dayanamıyorum artık.

 

Şart ekinden sonra virgül konmaz.

Örnekler

Yarın hava güzelse pikniğe gidelim.

3. Soru İşareti (?)

Soru eki veya sözü içeren cümle veya sözlerin sonuna konur.

Örnekler

Ne zaman bitecek bu hastalık?
Bana söylemek istediğin bir şey var mı?

 

Soru bildiren ancak soru eki veya sözü içermeyen cümlelerin sonuna konur.

Örnekler

Danışmadaki kadın yaşlı amcaya iki defa sordu:
— Yaşınız?

 

Bilinmeyen, kesin olmayan veya şüpheyle karşılanan yer, tarih vb. durumlar için kullanılır.

Örnekler

Ankara’dan Antalya’ya arabayla üç saatte (?) gitmiş.
1496 (?) yılında doğan Fuzuli…

 

Uyarı

Soru anlamı katmayan mı ekinden sonra soru işareti konmaz.

Örnekler

Sabah oldu mu hastaneye gideriz.

 

Birden fazla soru cümlesi sıralanırsa soru işareti en sona konur.

Örnekler

Çok yakından mı bu sesler, çok uzaklardan mı?

 

4. Ünlem İşareti (!)

Sevinç, kıvanç, acı, korku, şaşma gibi duyguları anlatan cümle veya ibarelerin sonuna konur.

Örnekler

Hava ne kadar da sıcak!
Vah vah! Zavallı adam ne hâle gelmiş.

 

Uyarı

Aşağıda örnek olarak verilen ünlem işaretinin iki kullanımı da doğrudur.

Örnekler

Eyvah! Anahtarı unuttum.
Eyvah, anahtarı unuttum!

 

Seslenme, hitap ve uyarı sözlerinden sonra konur.

Örnekler

Ordular! İlk hedefiniz Akdeniz’dir.

Dur, yolcu! Bilmeden gelip bastığın
Bu toprak bir devrin battığı yerdir.

Hey çocuklar! Hemen ellerinizi yıkayın.

 

Alay, kinaye veya küçümseme anlamı kazandırılmak istenen sözden hemen sonra yay ayraç içinde ünlem işareti kullanılır.

Örnekler

İsteseymiş projesini bir günde bitirebilirmiş (!).
Kadın, çocuğunun çok başarılı (!) olduğunu söylüyor.

 

5. Üç Nokta (…)

Anlatım olarak tamamlanmamış cümlelerin sonuna konur.

Örnekler

Onu görünce heyecandan…
Tam dışarı çıkacakken…
Ona tam kızacaktım ki…

 

Sözün bir yerde kesilerek geri kalan bölümün okuyucunun hayal dünyasına bırakıldığını göstermek veya ifadeye güç katmak için konur.

Örnekler

Sana uğurlar olsun… Ayrılıyor yolumuz! (Faruk Nafiz Çamlıbel)

 

Alıntılarda başta, ortada ve sonda alınmayan kelime veya bölümlerin yerine konur.

Örnekler

…Pencerelerinden süzülen mavi, mor, sincap rengi bahar aydınlığı; çinilerinin yeşil derinliklerinde birikiyor, koyulaşıyordu…

 

Uyarı

Ünlem ve soru işaretinden sonra üç nokta yerine iki nokta konulması yeterlidir.

Örnekler

Arkadaşlar, gidelim haydi!..

 

6. İki Nokta (:)

Edebi eserlerde konuşma bölümünden önceki ifadenin sonuna konur.

Örnekler

– Bu görevi yapabilecek biri var mı?
Ali atıldı:
– Ben varım öğretmenim.

 

Kendisiyle ilgili örnek verilecek cümlenin sonuna konur.

Örnekler

Bölgede yetişen tarım ürünlerinden bazıları şunlardır: zeytin, pamuk, incir…

 

Kendisiyle ilgili açıklama verilecek cümlenin sonuna konur.

Örnekler

Çoğu hastalığın tek bir sebebi var: stres.

 

Karşılıklı konuşmalarda, konuşan kişiyi belirten sözlerden sonra konur.

Örnekler

Hacivat: Hoş geldin sevgili Karagöz’üm!
Karagöz: Hoş bulduk kel kafalı kara üzüm!
Hacivat: Nereden gelip nereye gidiyorsun bakalım?
Karagöz: Bir yere gittiğim yok.

7. Kesme İşareti

Özel adlara getirilen iyelik, durum ve bildirme ekleri kesme işaretiyle ayrılır.

Örnekler

Çanakkale’yi
Atatürk’ün
Türkiye’den
Ağrı Dağı’nda

 

Uyarı

Kurum, kuruluş, kurul, birleşim, oturum ve iş yeri adlarına gelen ekler kesme işaretiyle ayrılmaz.

Örnekler

Türkiye Büyük Millet Meclisine
Atatürk Ortaokulunda
Talim Terbiye Kurulundan
Şen Bakkaliyesinden

 

Uyarı

Özel adlara getirilen yapım ekleri, çokluk eki ve bunlardan sonra gelen diğer ekler kesmeyle ayrılmaz.

Örnekler

Türkçe, Türkçeden, Türkçeyi, Türkçenin
Türklük, Türkler, Türklerin, Türkleşti
İzmir, İzmirli, İzmirliden
Ispartalı, Malatyalı, Konyalı
Ahmetler, Müslümanlık, Hristiyanlık, Avrupalı, Avrupalılaşmak, Atatürkçülüğün vb.

 

Kişi adlarından sonra gelen saygı ve ünvan sözlerine getirilen ekleri ayırmak için konur.

Örnekler

Şaban Bey’e, Aslı Hanım’dan, Sami Efendi’ye, Kazım Paşa’ya; Yüksek Seçim Kurulu Başkanı’ndan vb.

 

Kısaltmalara getirilen ekleri ayırmak için konur.

Örnekler

TBMM’ye, AB’ye, TRT’de, THY’nin vb.

 

Sayılara getirilen ekleri ayırmak için konur.

Örnekler

1982’de, 3’üncü madde, 6’ncı kat vb.

8. Uzun Çizgi (—)

Yazıda satır başına alınan konuşmaları göstermek için kullanılır. Buna konuşma çizgisi de denir.

Örnekler

Feride:
— Neden hep kaçtın benden?
Kamuran:
— Ben mi kaçıyorum?

9. Kısa Çizgi (–)

Satıra sığmayan kelimeler bölünürken satır sonuna konur.

Örnekler

Anadolu kentlerini, köylerini görmek için değil; kendimizi göster-
mek için geziyoruz.

 

Heceleri göstermek için kullanılır.

Örnekler

He-ye-can, ok-çu-luk, ki-tap-lık-tan vb.

 

Arasında, ve, ile, ila, …-den …-e anlamlarını vermek için kelimeler veya sayılar arasında kullanılır.

Örnekler

Muğla – İzmir yolu
Türk – Yunan ilişkileri
Ural – Altay dil grubu
Galatasaray – Konyaspor karşılaşması vb.

  • Yazının Bağlantısı: 5. Sınıf Noktalama İşaretleri Konu Anlatımı
  • Tarih: 13 Ağustos 2025
  • Yazının Kategorisi: 5. Sınıf, 5. Sınıf Türkçe Konu Anlatımları
  • Yazar:
  • Bu yazıyı RSS ile Takip Et
  • Diğer kaynaklarda arayın: 5. Sınıf Noktalama İşaretleri Konu Anlatımı
  • Filtreleme Seçenekleri
    Field not found.
    Ana Menü