Evvel & Önce

Kabiliyet & Yetenek

Kalp & Yürek

Hatıra & Anı

Lisan  & Dil

Oy  & Rey

Duyuru & İlan

Meşhur & Ünlü

Anlam & Mana

Özgün & Orijinal

Adale & Kas

İleti & Mesaj

Akıl & Us

Tabip & Doktor

İzah & Açıklama

Cevap & Yanıt

Değer & Kıymet

Kent & Şehir

Görev & Vazife

Düş & Rüya

Bir sözcüğün olumsuzu, o sözcüğün zıt anlamlısı demek değildir.

Sözcüklerin zıt anlamlı olabilmesi için her ikisinin de gerçek ya da mecaz anlamlı olması gerekir.

Yeni doğan bebekler çok tatlı gülüyor.

Ne zaman acı yemek yesem midem ağrıyor.

Bu cümlelerde “acı” sözcüğü gerçek anlamda, “tatlı” sözcüğü ise mecaz anlamda kullanılmıştır. Bu yüzden zıt anlamlı sayamayız.

Yaz
Mevsim
Yaz- eylemi

Ekmek
Yiyecek
Ek- eylemi

Kaz
Kaz- eylemi
Hayvan

Kır
Renk
Dağ-bayır

Yüz
Sayı
Çehre

İn
Mağara
İn- eylemi

Çay
İçecek
Akarsu

Yol
Cadde
Yol- eylemi

Yaz
Her yaz tatil için aynı yeri tercih ederiz. → Mevsim
Şiir yazmak benim için vazgeçilmez bir tutkudur. → Yaz- eylemi

Ekmek
Kahvaltı için iki ekmek almayı unutmayın. → Yiyecek
Bahçeye yeni çiçek tohumları ekmek istiyorum. → Ek- eylemi

Kaz
İşçiler akşama kadar tarlayı kazdı. → Kaz- eylemi
Kazların hepsi kapının önündeymiş. → Hayvan

Kır
Atlar içinde en çok kır atı beğendim. → Renk
Eski günlerdeki gibi kırda dolaşmak istiyorum. → Dağ-bayır

İn
Avcılar ayının inine tuzak kurdular. →Mağara
Merdivenden inin yoksa düşeceksiniz. →Yukarıdan aşağı doğru gelmek

Sözcüğün mecaz anlamında sesteşlik aranmaz.

Ayakkabımın bağı çözüldü. (Gerçek anlam)

Dedemin bağından üzüm topladık. (Gerçek anlam)

“Bağ” sözcüğü her iki cümlede de gerçek anlamda kullanıldığı için sesteştir.

Sürahi ağzına kadar dolu. (Gerçek anlam)

O kadar doluyum ki dokunsalar ağlayacağım. (Mecaz anlam)

“Dolu” sözcüğü ilk cümlede gerçek, ikinci cümlede mecaz anlamıyla kullanılmıştır. Bu yüzden aralarında sesteşlik özelliği aranmaz.

Düzeltme işareti ( ^ ) olan sözcükler; okunuşları, yazılışları ve anlamları farklı olduğu için sesteş değildir.

Yarın kar yağışı bekleniyormuş. (Yağış çeşidi)

Aşı üreten şirketler kısa sürede büyük kâr elde etti. (Para kazancı)

Aşık – âşık

adem – âdem

alem – âlem

hala – hâlâ

ama – âmâ

TDK Sözlük’te isim türünden sesteş sözcükler Romen rakamlarıyla “(I)” ve “(II)” şeklinde numaralandırılır.

Bu numaralandırma aynı türden iki farklı sözcüğün karıştırılmaması içindir. Biri isim diğeri fiil olan sözcüklerde numaralandırmaya gerek yoktur. Çünkü fiiller sözlükte mastar biçimiyle verilir.

“Arkadaşlarımı doğum günüme çağırdım.” cümlesinde “arkadaş” sözcüğü yerine “dost” yazabiliriz.
“arkadaş” ve “dost” sözcükleri yakın anlamlı sözcüklerdir.

Eş anlamlı sözcüklerle yakın anlamlı sözcükler birbirinden farklıdır.

“Misafir” ve “konuk” sözcükleri eş anlamlıyken “bıkmak” ve “usanmak” sözcükleri yakın anlamlıdır.