5. Sınıf Metin Yapısı Konu Anlatımı
5. Sınıf “Metin Yapısı” konu anlatımı Türkiye Yüzyılı Maarif Modeline göre hazırlanıp sitemize yüklenmiştir.
z
1. Bilgilendirici Metin
Bir bilgiyi iletmek; bir yeri, kişiyi veya ürünü tanıtmak amacıyla yazılan metinlere bilgilendirici metin denir.
Bilgilendirici metinlerde amaç, okuyucuya bilgi vermektir.
Bilgilendirici metinlerde genellikle nesnel bir bakış açısı kullanılır.
Bilgilendirici metinlerde açık ve anlaşılır bir dil kullanılır.
Bilgilendirici metinler, düşünce yazılarında sıkça karşımıza çıkar.
Horlama, uyku sırasında soluk alıp verirken üst solunum yollarında bulunan dokuların titreşmesiyle oluşur. Uykuda bu dokularda hafif bir gevşeme olur. Bu gevşeme havanın geçtiği yollarda bir daralmaya neden olur. Ayrıca grip, nezle gibi üst solunum yollarıyla ilgili hastalıklar sırasında ya da bazı yapısal bozukluklar sonucunda da hava geçişini zorlaştıran daralmalar ve tıkanıklıklar oluşabilir. Hava, bu daralma ve tıkanıklıkların olduğu yerlerden geçerken gevşemiş olan dokuların titreşmesine neden olur. Sonuç olarak kişi soluk alıp verirken ses çıkarır yani horlar. Horlama bir hastalık değildir ancak nadiren de olsa bazı hastalıkların habercisi olabilir.
2. Öyküleyici Metin
Yaşanmış ya da yaşanabilir olayların yer, zaman ve kişi unsurlarının verilerek anlatıldığı metinlere öyküleyici metin denir.
Öyküleyici metinlerde “olay, zaman, mekân ve kişi” unsurlarına mutlaka yer verilir.
Öyküleyici metinler; serim, düğüm ve çözüm bölümlerinden oluşur.
Öyküleyici metinler, olay yazılarında sıkça karşımıza çıkar.
Ayşe’nin en sevdiği oyun ateş oyunuydu. Kalktığında soba yanmış olurdu. Çıtır çıtır, çıtır çıtır, çıtır çıtır… Babası Ayşe’ye “Bunlar çam ağacı olduğu için böyle çıtır çıtır yanar.” demişti. Ayşe için de ateş oyunu, evin içinde yankılanan çıtırtıyla ve odunlardan çıkan kıvılcımlarla devam ederdi. Sobanın nasıl yandığını, odunların ilk olarak nasıl tutuştuğunu Ayşe çok merak etse de annesi o kadar erken kalkardı ki Ayşe bunu bir türlü görememişti. Çünkü anneler her zaman erken kalkardı. Hem annesi hem de babası Ayşe’ye sürekli ateşin hem çok faydalı hem de çok tehlikeli olduğunu anlatırlardı.
3. Şiir
Duyguların, düşüncelerin ve hayallerin etkileyici bir dil kullanılarak ahenkli dizeler hâlinde yazılmasına şiir denir.
Şiirin her satırına dize denir ve şiirler dizeler hâlinde yazılır.
Şiirlerde genellikle dize sonlarında ses benzerlikleri ahenk oluşturur.
Şiirde ele alınan konu şiirin teması olarak değerlendirilir.
Düşünceleri alt alta yazmak şiir oluşturmaz, şiirde mutlaka duygu olmalıdır.
Sonbahar geliyor serçe
Yuvanı ne yapacaksın?
Ayva çiçek açmadan önce
Meyvelerin içi geçecek
Rüzgâr başka çeşit esecek
Yağmurlarla ıslanacaksın
Hâlbuki ne kadar sıcaksın
Cahit KÜLEBİ